Każda zorganizowana społeczność do swojego trwania, realizacji zadań, do których czuje się powołana potrzebuje władzy, która by nią kierowała i pomagała w osiągnięciu zamierzonych przedsięwzięć w dążeniu do wyznaczonego celu materialnego, względnie duchowego, naturalnego, czy nadprzyrodzonego.
Kościół jako społeczność ludzi wierzących w Boga i wyznawców Chrystusa, w osiągnięciu ostatecznego i nadprzyrodzonego celu, którym jest wieczne zbawienie jego członków, a w pewnym stopniu i całej ludzkości, potrzebuje świętej władzy sprawowanej w imieniu Boga i Chrystusa, czyli hierarchii (hieros – święty, arche – władza). Władzę tę spełniają w Kościele biskupi i kapłani pod przewodnictwem i opieką Najwyższego Pasterza, którym jest Papież.
Sprawowanie świętej władzy w Kościele ma na celu troskę, aby wierni należący do Kościoła, realizując swoje ziemskie powołanie, godnego życia według woli Bożej i nauki Chrystusa, przez nadprzyrodzony dar łaski uświęcającej człowieka i całą jego rzeczywistość osiągnęli wieczne zbawienie.
Najwyższą władzę w Kościele w imieniu Chrystusa Pana sprawuje Papież jako Jego namiestnik na ziemi oraz następca św. Piotra apostoła.
Wobec różnych współczesnych opinii na temat władzy papieża w Kościele i niejednokrotnie błędnych sformułowań „nowej teologii” oraz ataków bezbożnictwa zwalczającego chrześcijaństwo i Kościół Katolicki potrzeba:
• Zdecydowanej postawy „zdrowej” eklezjologii, wyjaśniającej rolę i władzę Papieża w Kościele.
• Obrony godności Ojca świętego przed atakami wrogów Kościoła.
• Wsłuchiwania się w nauczanie Papieża. • Modlitwy w intencji Kościoła i Papieża.
Poniższy artykuł przybliża temat najwyższej władzy w Kościele i ukazuje w jaki sposób duchowieństwo i wierni powinni spełniać wypływający z wiary obowiązek wobec Najwyższego pasterza.
Osoba, posłannictwo i władza papieża w Kościele
„Tu es Petrus, et super hanc petram aedificabo Ecclesiam meam, et tibi dabo claves regni coelorum”(Mt 16, 18)
Słowa Jezusa Chrystusa zanotowane w ewangelii św. Mateusza wskazują wyraźnie, że Piotr jest fundamentem Kościoła Chrystusa oraz najwyższym autorytetem tej społeczności, która w doczesnej rzeczywistości zdąża do wiecznego zbawienia. Dlatego z woli Chrystusa Piotr ma:
• Umacniać braci w wierze (por. Łk 22, 33)
• Zdobywać ludzi dla Królestwa Bożego (por. Łk 5, 10)
• Nauczać (por. Mt 28, 19)
• Opiekować się Bożą owczarnią (por. J 21, 15-17)
Jeżeli Kościół z woli Chrystusa ma trwać przez wieki doczesności (Mt 16, 18-19), Piotr musi mieć następców w swoim posłannictwie. Zadania Piotra w Kościele Chrystusa spełnia papież, który jest jego następcą (obecnie 263) i dlatego jak Piotr posiada najwyższą i pełną władzę:
• Stanowienia praw dla Kościoła.
• Wyjaśniania Prawa Bożego w konkretnej rzeczywistości życia ludzkiego.
• Kształtowania form oddawania czci Bogu w liturgii świętej.
• Uświęcania członków Kościoła.
• Rządzenia, czyli kierowania społecznością Kościoła.
Powyższe prerogatywy ukazują szczególne prawa, które posiada papież w całym Kościele Chrystusowym, choć nie cały Kościół (dziś skandalicznie podzielony) przyznaje mu te prawa. Nie podważa to jednak autorytetu papieża, który z woli Chrystusa, a nie ludzi jest widzialną głową Kościoła, zastępcą Chrystusa na ziemi (vicarius Christi) oraz następcą św. Piotra – pierwszego papieża.
Choć nie wszystkie Kościoły i ugrupowania chrześcijańskie uznają papieża rzymskiego najwyższą władzą nad wszystkimi wyznawcami Chrystusa, Kościół Katolicki tę władzę i prawa papieża uznaje i z nimi się liczy, czego wyrazem jest:
• Szacunek z jakim traktujemy Ojca świętego.
• Poznawanie nauczania papieskiego.
• Posłuszeństwo poleceniom i nakazom, a także życzeniom papieża.
• Modlitwa w intencji papieża.
[nextpage title=”Szacunek dla Ojca świętego”]
Posłannictwo jakie spełnia Ojciec święty w imieniu Chrystusa jako jego zastępca i głowa Kościoła oraz następca św. Piotra w sukcesji apostolskiej jest wystarczającym powodem szacunku jaki się należy papieżowi od wiernych Kościoła. Szacunek ten jednak nie może wyrażać się kultem należnym tylko Panu Bogu, Chrystusowi, Matce Najświętszej i świętym. Nazwa Ojciec święty oznacza święty urząd, który sprawuje papież, jako zastępca Chrystusa Pana oraz jako duchowy ojciec należących do Kościoła. Dlatego oprócz honorowej nazwy „Ojciec Święty” papież nie ma prawa do wystawiania jego portretów w kościele, nawet z okazji nabożeństw w intencji papieża czy popularnych dziś nabożeństw o beatyfikację papieża Jana Pawła II, co dość często zdarza się w parafiach. Portret papieża może znajdować się w zakrystii kościoła, w gablotkach parafialnych, koniecznie w kancelarii parafialnej, czy salach parafialnych, ale nie w kościele.
Oprócz używania (niekoniecznie) określenia Ojciec święty szacunek dla papieża wyrażać się powinien także w innych formach, jak np.:
Poważne traktowanie papieża podczas różnych spotkań towarzyskich. Unikanie krytyk czy złośliwych uwag odnośnie jego osoby, zachowania czy wypowiedzi. Uczciwy katolik nie daje posłuchu złośliwym mowom przeciw papieżowi ludzi z poza Kościoła ( choćby się za takich nie uważali). Stawanie w obronie papieża gdy jest on niesłusznie oskarżany w jakikolwiek sposób (dziś dość modny pod pretekstem wolności słowa, wyrazu artystycznego itp. znieważany.
Udział w nabożeństwach w intencji papieża, czy organizowanych spotkaniach z papieżem z okazji jego duszpasterskich pielgrzymek do naszego kraju; przyłączanie się o ile możliwości do organizacji tych spotkań.
Szacunek dla papieża nie może być jednak kultem jego osoby i nie może przesłaniać Chrystusa, co niestety można zauważyć w celebrach papieskich, zwłaszcza jego pielgrzymkach, podczas których trudno oprzeć się wrażeniu, że Chrystus jest niejako drugorzędną postacią, gdy się obserwuje zachowanie uczestników tych uroczystości oklaskujących wypowiedzi papieskie i niepoważnie wiwatujących, parady przynoszenia darów ofiarnych, a zwłaszcza obrzęd Komunii św. profanowany sposobem jej udzielania, przyjmowania i zupełnym brakiem adoracji.
[nextpage title=”Poznawanie nauczania papieskiego”]
Słowa Pana Jezusa do Piotra: „… Ja prosiłem za tobą, żeby nie ustała twoja wiara. Ty ze swej strony utwierdzaj braci swoich” (Łk 22, 32) wskazują na najwyższy autorytet w nauczaniu prawd wiary i obyczajów, który przysługuje każdemu następcy św. Piotra. Stąd papież jest najwyższym nauczycielem prawd wiary, których przyjęcie jest konieczne do uświęcenia i zbawienia człowieka.
Różne są formy nauczania papieskiego. Papież więc:
Czuwa nad sformułowaniami dogmatycznymi soborów powszechnych i nauczaniem teologów nadając im swoim autorytetem ważność i moc zobowiązującą w Kościele.
Osobiście ogłasza dogmaty wiary Kościoła.
Nieomylnie interpretuje rozumienie prawd wiary i obyczajów.
Ogłasza świętość niektórych członów Kościoła przez akt beatyfikacji i kanonizacji stawiając ich za wzór postępowania i życia chrześcijańskiego.
Papież naucza także przez różne dokumenty kierowane do Kościoła jakimi są:
Bulle. Breve Apostolskie, Konstytucje Apostolskie, Pisma Apostolskie, Motu proprio (z własnej inicjatywy), Adhortacje Apostolskie, Encykliki, Listy Pasterskie.
Do dokumentów papieskich należy zaliczyć także Orędzia, jako uroczyste oświadczenia dotyczące ważnych wydarzeń w życiu Kościoła jakimi są np. Orędzia na Wielki Post, Światowe Dni Środków Społecznego Przekazu, Dni Modlitw o Powołania, Dni Młodzieży, Dzień Misyjny, Dzień Pokoju (1.I), Dzień Migranta i Uchodźcy, Dzień Chorego (11.I I). w orędziach papież porusza ważne dla wiernych sytuacje i problemy wobec których należy zająć właściwe stanowisko w duchu wiary, przynależności do Chrystusa i Jego Kościoła. Niestety powszechnie treść orędzi nie jest przybliżania wiernym, a przecież powinno się je odczytywać w ramach kazań, katechez czy zamieszczać w czasopismach parafialnych. Wprawdzie dokumenty papieskie są może trudniejsze w powszechnym rozumieniu, ale duszpasterz powinien przybliżyć tekstu orędzia umysłowości słuchaczy, a nie wygodne omijać słowa papieskie skierowane do wszystkich wiernych Kościoła.
Dokumenty papieskie można odczytywać wiernym w całości lub niektóre ich fragmenty, zwracając uwagę na poruszone tematy i zachęty. Dokumenty papieskie mogą być treścią kazania, a nawet okazją do modlitwy w intencjach wskazanych przez papieża zagadnień.
Lekceważenie orędzi czy innych dokumentów papieskich jest lekceważeniem Ojca świętego i wiernych, których uważa się za niedojrzałych do przyjęcia nauczania papieskiego i pozbawia ich prawa do zaznajomienia się z nauczaniem papieskim.
Oprócz orędzi również inne dokumenty papieskie należy przy różnych okazjach przybliżać wiernym, aby lepiej znali nauczanie Magisterium Ecclesiae i byli świadomymi uczestnikami życia Kościoła Powszechnego.
[nextpage title=”Formy zaznajamiania się z nauczaniem papieża”]
Dokumenty papieskie zawierające wykładnię nauki katolickiej Kościoła powinny być dostępne dla wiernych w całości lub w zakresie odpowiadającym mentalności potencjalnych odbiorców nauki papieża. Wielką rolę mają tu do spełnienia religijne instytucje naukowe, uczelnie katolickie, wydawnictwa kościelne oraz duszpasterze, którzy korzystając z dostępnych religijnych publikacji medialnych, powinni przybliżać wiernym nauczanie papieża.
Szczególną formą poznawania nauczania papieskiego są:
Transmisje Radia Watykańskiego, które należy upowszechniać i zachęcać do ich słuchania.
Środowe audiencje generalne papieża oraz niedzielne katechezy na „Anioł Pański”. Ideałem byłoby umożliwienie wiernym na zakończenie niedzielnej Mszy św. w kościele wysłuchanie przemówienia papieża transmitowanego, czy z nagrania.
Relacje z pielgrzymek apostolskich papieża.
Przekazy wypowiedzi papieskich z różnych okazji zamieszczane w prasie katolickiej.
Upowszechnienie oficjalnego organu Stolicy Apostolskiej jakim jest miesięcznik „L’Osservatore Romano”. Czasopismo to przytacza nauczanie papieża, informuje o działalności Stolicy Apostolskiej, różnych wydarzeniach w życiu Kościoła, podaje szereg informacji dotyczących Kościoła. Niestety, to szanowne i ważne dla duchowego rozwoju katolika pismo ukazujące się od pontyfikatu Jana Pawła II także w języku polskim, jest jawnie bojkotowane przez księży, którzy nie dopuszczają do zaznajomienia się z nim wiernych. Sami zmuszani decyzją Kurii do prenumerowania tego pisma nie czytają go, palą lub wyrzucają na makulaturę.
Zamówienia na prenumeratę tego czasopisma można kierować: Księża Pallotyni, ul .Wilcza 8. 05-091 Ząbki k. Warszawy lub żądać umożliwienia otrzymywania czasopisma w parafii. Nie ma bowiem żadnych ograniczeń w jego prenumerowaniu, zwłaszcza, że i cena egzemplarza nie jest zbyt wygórowana, czego nie można powiedzieć o niejednym czasopiśmie religijnym wydawanym w Polsce.
Z nauczaniem papieża zaznajamiają wiernych biskupi i kapłani przez listy pasterskie, katechezy, kazania, szkolnictwo katolickie oraz środki przekazu jak książka, prasa, telewizja, radio, internet.
[nextpage title=”Posłuszeństwo poleceniom, nakazom oraz życzeniom papieża”]
Słowa Pana Jezusa do apostołów: „Kto was słucha, Mnie słucha, a kto wami gardzi, Mną gardzi” (Łk 10, 16) odkreślają ich autorytet w nauczaniu Prawd Bożych i zasad postępowania według oczekiwań Boga od człowieka. Słowa te w szczególniejszy sposób odnoszą się do pierwszego w gronie apostołów – Piotra i jego następców, a więc i każdego papieża, gdy jako najwyższy pasterz Kościoła wraz z kolegium biskupów, zwłaszcza na Soborze Powszechnym naucza nieomylnie („ex cathedra”) prawd wiary i obyczajów.
Nauczanie papieskie przekazują Kościołowi biskupi przez swoich współpracowników w nauczaniu, którymi są kapłani oraz osoby upoważnione do nauczania w Kościele.
Autorytet papieża jako Namiestnika Chrystusa na ziemi i następcy św. Piotra apostoła, wymaga posłuszeństwa w przyjmowaniu głoszonej nauki odnośnie objawionych prawd wiary oraz w postępowaniu według wymogów wiary chrześcijańskiej w codziennych sytuacjach życia. Polecenia i nakazy papieża wskazują bowiem Kościołowi drogę do pełni życia chrześcijańskiego w doczesności oraz wiecznego zbawienia.
Posłuszeństwo Ojcu św. wyrażać się powinno w:
• Stosowaniu się do pouczeń, zachęt i przestróg papieża.
• Nie krytykowaniu czy wyśmiewaniu pouczeń papieskich.
• Nie uleganiu sugestiom wrogów Kościoła i chrześcijaństwa krytykujących papieża, jego wypowiedzi, nauczanie i rozporządzenia.
• Akceptowaniu w duchu wiary całego nauczania Kościoła i papieża.
W kontekście posłuszeństwa należnego Najwyższemu Pasterzowi i Głowie Kościoła, trzeba zająć właściwe stanowisko wobec potrzeby odnowienia tradycji liturgicznych i zwyczajów Kościoła rzymskokatolickiego odnośnie sakramentów i sakramentaliów, a zwłaszcza celebry Mszy św. w rycie z przed Soboru Watykańskiego II (tzw. trydenckiej).
[nextpage title=”Modlitwa za papieża i w jego intencjach”]
Papież jest przede wszystkim człowiekiem i dlatego nic co ludzkie nie jest mu obce, jest podatny na ludzki sposób myślenia i rozwiązań rożnych problemów, zwłaszcza w kontekście współczesnych prądów filozoficznych etyczno – moralnych, czy religijnych różnych środowisk opiniotwórczych nie zawsze życzliwych Kościołowi. Z drugiej strony papież jako zastępca Chrystusa na ziemi i najwyższy pasterz Kościoła musi zdecydowanie opierać się błędom i rozłamom prowadzącym do destrukcji Kościoła, niszczenia prawdziwej wiary, od której zależy wieczne zbawienie człowieka.
Dlatego w godnym pełnieniu swego odpowiedzialnego przed Bogiem, Chrystusem i Kościołem posłannictwa papież potrzebuje nadprzyrodzonej i szczególnej pomocy. Pomoc tę wypraszamy modlitwą za papieża i w jego intencjach. Do tej modlitwy wzywa Kościół swoich wiernych w każdej Mszy św., zwłaszcza w Kanonach mszalnych i w Modlitwie Powszechnej.
Przed zmianami liturgii Kościoła przez Sobór Watykański II, w parafiach po głównej Mszy św. ( sumie) przed otwartym tabernakulum odmawiano specjalne modlitwy za Ojca św. i za Kościół (vide w dziale: Modlitwy). Nic nie stoi na przeszkodzie, chyba zwykłe lenistwo duszpasterza i pośpiech, aby przywrócić ten zwyczaj w naszych parafiach.
Taką modlitwą bardzo aktualną w dzisiejszych czasach wobec wzmożonych ataków piekła i wrogów Kościoła na Kościół i papieża powinna być modlitwa – egzorcyzm do św. Michała Archanioła (vide dział Modlitwy). Modlitwę tę przed Soborem Watykańskim II odmawiano po każdej cichej Mszy św.
Na zakończenie zaś Mszy św. można śpiewać w intencji Ojca św. pieśń: „Weź w są opiekę nasz Kościół święty”, a zwłaszcza zwrotkę prośby za Ojca św., hymn: „Chrystus Wodzem, Chrystus Królem, Chrystus Władcą nam”. Modlitwą za Kościół, a więc i za Ojca św. może być pieśń: „My chcemy Boga”, czy „Nie rzucim Chryste świątyń Twych”. Niestety rzadko słyszymy śpiew tych pieśni w naszych kościołach.
Oprócz modlitwy za Ojca św. aby jak najwierniej wypełniał swoje posłannictwo w Kościele i dla Kościoła, potrzeba modlitwy w intencjach papieża, czyli o to czego on pragnie dla chwały Bożej, dobra Kościoła, uświęcenia i zbawienia wszystkich ludzi, a zwłaszcza należących do społeczności Kościoła.
Modlitwa za Ojca św. i w jego intencji jest obowiązkiem wdzięczności ze strony tych, który służy swoja wiedzą, przykładem wiary i pobożności, całkowitym oddaniem siebie sprawom Boga i Kościoła, duszpasterską troską powierzonych jego opiece wiernych, ich pasterzy: biskupów i kapłanów oraz wszystkich ludzi ziemi.
Modlitwa ta łączy z Ojcem św. wszystkich członków Kościoła Katolickiego, duchowieństwo wszystkich obrządków, narodowości i języków; jest wyrazem powszechności i jedności Kościoła. Dlatego tak często słyszymy zachęty do tej modlitwy. Czy jednak zawsze znajduje to odzwierciedlenie w pełnej świadomości, gorliwości i pobożności ze strony duchowieństwa i wiernych?.
Dlatego do modlitwy za i w intencji Ojca św. należy zachęcać wiernych aby świadomi tej potrzeby również w osobistych modlitwach o tym pamiętali. Wielką rolę maja tu do spełnienia różne grupy modlitewne w parafii, a zwłaszcza„Żywy Różaniec” i „Jasnogórska Rodzina Różańcowa”, której głównym celem jest wspomagać modlitwą Kościół i Ojca św. O potrzebie tej modlitwy trzeba też wspominać w kazaniach i na katechezach. W każdej parafii powinien być jeden dzień w miesiącu poświęcony papieżowi, jego nauczaniu i modlitwie za i w jego intencjach. Za pontyfikatu Jana Pawła II był to dzień wyboru na Stolicę Apostolską (16. X. 1978 r.) wspominany każdego miesiąca. Obecnie takim dniem może być w parafii dzień wyboru Benedykta XVI (19. IV. 2005 r.), a więc 19 dzień każdego miesiąca.
[nextpage title=”Inne formy pomocy Ojcu świętemu”]
Ojcu św. potrzebna jest także z naszej strony pomoc w postaci ludzkiej życzliwości, którą można okazywać przez popieranie inicjatyw papieskich, ukazywanie głupoty bezpodstawnie krytykujących papieża i jego nauczanie („Głupiemu odpowiadaj według jego głupoty” Prz 25, 6. ), a przynajmniej bierne zachowywanie się wobec ataków na Kościół i papieża, gdy nie ma możliwości przeciwstawienia się tym wybrykom głupoty, złośliwości i bezbożnictwa. Nieraz sprzeciw i dezaprobatę na ataki można i trzeba wyrażać milczeniem.
Piąte Przykazanie Kościelne zobowiązuje katolików do wspierania materialnego potrzeb Kościoła: ”Dbać o materialne potrzeby Kościoła” (Katechizm).
Chodzi tu nie tylko o potrzeby Kościoła lokalnego – parafii czy diecezji, ale także potrzeby Kościoła Powszechnego. Dlatego w całym Kościele organizowane są tradycyjne zbiórki ofiar do dyspozycji papieża na potrzeby ogólno – kościelne tzw. „Świętopietrze” z okazji uroczystości Św. Apostołów Piotra i Pawła, 29 czerwca każdego roku.
[nextpage title=”ZAKOŃCZENIE”]
„Zostań z nami Panie…” (Łk 24, 29)
Te słowa prośby dwóch uczniów Pana Jezusa podczas spotkania Zmartwychwstałego w Emmaus zostały w przedziwny sposób spełnione przez Pana Jezusa, który odchodząc w widzialnej postaci z tej ziemi, w rzeczywistości nadprzyrodzonej odkrywanej przez wiarę Kościoła, pozostaje ze swoim Kościołem w postaci sakramentalnej chleba i wina oraz widzialnej, w osobie swojego zastępcy i Głowy swojego Kościoła, którym jest Piotr i jego następca, prawowicie wybrany papież – biskup rzymski.
Godność zastępcy Chrystusa i Najwyższego Pasterza Kościoła kształtuje szczególny stosunek członków Kościoła do Ojca św. będący odpowiedzią wiary na tajemnicę Chrystusa idącego przez wieki na czele pielgrzymki Ludu Bożego zdążającego wraz ze swoimi pasterzami do wiecznego zbawienia, co nieustannie przypomina nam kościół w liturgii słowami: „Pan z wami”.
Temat władzy papieża w Kościele omawiają:
Sobór Watykański II w Konstytucji o Kościele (22)
Kodeks Prawa Kanonicznego (K 330-335),
Katechizm Kościoła Katolickiego (880 – 884).