Trudno dziś nie zauważać wielkiego wpływu jaki wywierają na nasze życie mass media. Są one nawet nazywane „czwartą władzą” i słusznie, bo mają one kontrolę nad trzema pozostałymi strukturami władz w państwie, a mianowicie: władzą ustawodawczą, wykonawczą i sądowniczą. Media bowiem:

• Obserwują działalność struktur państwowych,
• Informują społeczeństwo oraz same władze o atmosferze życia społecznego,
• Krytykują i osądzają błędne decyzje władz państwowych czy zachowania społeczeństwa,
• Ostrzegają władze i społeczeństwo przed niebezpieczeństwem samowoli w rządzeniu narodem i nieprzemyślanych reakcji społecznych,
• Proponują władzom i społeczeństwu sposoby rozwiązywania problemów społecznych,
• Wzywają władze państwowe i społeczeństwo do konkretnych działań dla poprawy funkcjonowania praworządności, wybryków arogancji władz i lekceważenia społeczeństwa,
• Uświadamiają władze i społeczeństwo o odpowiedzialności za styl sprawowania władzy i konsekwencjach naruszania podstawowych praw jednostki, grup społecznych i narodu.

Odbiorcy (dzieci, młodzież, dorośli, osoby starsze, stany społeczne),
Intencji przekazującego informacje ( co chce osiągnąć),
Jakości informacji pod względem merytorycznym (prawda ukazywanych faktów) oraz technicznym (sposobu przekazywania informacji),
Moralnej oceny przekazywanych faktów jeśli chodzi o potencjał dobra lub zła, które się upowszechnia,
Potrzeb społeczności (rodziny, państwa, Kościoła, parafii itp.,
Troski o dobro duchowe i materialne odbiorców przekazywanych informacji.

Medialny wizerunek parafii tworzą pewne urządzenia techniczne, instytucje i działania duszpasterskie zmierzające do przybliżenia wiernym Pana Boga, prawd wiary katolickiej, Kościoła, nauczania Kościoła, kształtowania sumienia oraz ukazywania chrześcijańskiego stylu życia. W tym celu Kościół Katolicki ma prawo i obowiązek posługiwania się tymi środkami nazywanymi także Środkami Społecznego Przekazu. Zwrócił na to szczególną uwagę Sobór Watykański II w Dekrecie o Środkach Społecznego Przekazywania Myśli p. 3.

Prasa katolicka

Pismo parafialne powinno:

mieć charakter religijny, realizować jakiś program duszpasterski ogólno-kościelny, diecezjalny i parafialny,
omawiać sprawy życia społecznego środowiska parafii w świetle nauki Kościoła i zgodnie ze stanowiskiem Kościoła,
sygnalizować problemy środowiska i szukać dróg ich rozwiązywania w oparciu o zasady ewangelii,
wskazywać współodpowiedzialność ludzi wierzących na Kościół, Ojczyznę, diecezję i parafię,
mieć na uwadze wszystkie grupy społeczne parafii, a więc dzieci, młodzież, osoby dorosłe, starsze, chorych i biednych, a także zawody, jeśli są szczególnie obecne w danej parafii,
informować wiernych o uroczystościach i nabożeństwach parafialnych, rocznicach, sprawach parafialnych, zamierzeniach oraz inicjatywach duszpasterskich.

Pismo parafialne daje okazję do pouczeń duszpasterskich, przestróg czy odpowiedzi na różne problemy życia religijnego parafian.

Gazeta parafialna wymaga też odpowiedniej formy jej redagowania i kolportowania. Sam tekst powinien być czytelny, przejrzysty, poprawny gramatycznie i stylistycznie oraz zachęcać do czytania. Ważną sprawą jest również format i objętość pisma, częstotliwość wydawania oraz cena.

List to pisemna wypowiedź skierowana do osoby lub instytucji.

Początek listom dało wynalezienie pisma, które umownymi znakami umożliwiło przekazywanie informacji o charakterze osobistym, społecznym, urzędowym a także religijnym. Do chwili wynalezienia telegrafu, telefonu oraz Internetu był to jedyny sposób na porozumiewanie się ludzi na odległość.

Dzisiejsza Szkoła niestety nie uczy dzieci i młodzież bardzo potrzebnej w kulturalnym społeczeństwie sztuki pisania listów. Chyba należałoby ten poważny w kształceniu młodego społeczeństwa brak uzupełniać, może okazyjnie na katechezie, różnych spotkaniach lub w gazetkach parafialnych czy na stronie parafialnej WWW.

Są pewne zasady, których należy się nauczyć i które należy przestrzegać jeśli chodzi o sztukę pisania listów a mianowicie:

• List powinien być napisany na odpowiednim estetycznie wyglądającym arkuszu papieru (nie na wydartej z zeszytu kartce),
• Każdy list powinien mieć prawdziwą (nie kłamliwą) datę napisania.
• List powinien być koniecznie podpisany przez jego autora. List bez daty i podpisu wart jest kosza na śmieci bowiem nie przedstawia żadnej wartości dokumentu, którym powinien być każdy list, jest obrazą dla jego adresata i znakiem braku kultury osobistej piszącego list.
• List powinien zawierać jasną i zrozumiałą dla adresata treść, która uświadamia odbiorcę o rzeczywistej sytuacji opisywanej przez nadawcę.
• List powinien być pisany poprawnie gramatycznie, ortograficznie i stylistycznie oraz mieć estetyczną formę zewnętrzną dostosowaną do okoliczności tematu i adresata.
• Na otrzymany list należy odpowiedzieć, w możliwie krótkim terminie, chyba, że treść otrzymanego listu tego nie wymaga lub potrzebuje dłuższego czasu na danie wyczerpującej odpowiedzi. Odpowiadanie na właściwie i poważnie sformułowany list jest przyjęte w cywilizowanym świecie. Niestety nieraz „wysoce postawione”, przynajmniej w swoim mniemaniu osobistości świeckie czy kościelne nieraz o tym zapominają, dając w ten sposób świadectwo braku swojej osobistej kultury i poszanowania dla autora listu, obojętnie jaką pozycję w hierarchii społecznej on zajmuje.
• Listy anonimowe, oskarżające, obraźliwe, krzywdzące, oparte o niesprawdzone i zmyślone fakty, pomówienia świadczą o braku podstawowych zasad uczciwości i wychowania piszącego, a także instytucji, która na takich elaboratach opiera swoją opinię i akty prawne dotyczące oskarżanego.

Listy są nie tylko środkiem przekazu pewnych faktów życia osobistego czy społecznego, ale też ważnym dokumentem rzeczywistości, która staje się przeszłością, a może być świadectwem życia jednostki, czy społeczności w kontekście historii środowiska, w którym żył i które tworzył autor listu.
„Scripta manent!” Świadomość tego powinna towarzyszyć piszącemu listy do tych, którzy będą je czytać oraz interpretować.

Odmiana pamiętnika jest dziennik jako osobiste notatki prowadzone codziennie. Jest to bardzo wartościowe dla historii opracowanie tego co miało miejsce dzień po dniu lub przynajmniej w niedługim odstępie czasu (tydzień, miesiąc lub rzadziej). Dziennik jako osobiste notatki może być subiektywnym przekazem rzeczywistości, niemniej niezmiernie cenną jest i ta subiektywna ocena f aktów, których było się świadkiem.
Prowadząc dziennik powinno się starać o możliwie obiektywną ocenę opisywanych nie w oparciu o własne emocje, ale według prawdy obiektywnej ocenianej także przez innych obserwatorów i uczestników opisywanych zdarzeń.Dobrze, jeśli dziennik zawiera dokumentację fotograficzną opisywanych wydarzeń.
Tak prowadzony dziennik jest wartościową pozycją historiograficzną umożliwiającą naukowe opracowania notowanych faktów.

Ambitniejszą pozycją medialną jest książka katolicka. Istnienie różnych wydawnictw oraz możliwości wydawania w doskonałej formie zewnętrznej książek nie przekładają się niestety na wzrost czytelnictwa. spada bowiem zainteresowanie książką religijną. Ogół społeczeństwa zafascynowana telewizyjnym przekazem sprytnie spreparowanej pseudo-rzeczywistości, oszołomiona obrazem przemyślnej interpretacji przekazywanych faktów, zadawala się tą atrapą rzeczywistości i nie szuka w książce głębszego spojrzenia na życie.
Jeśli chodzi o książkę religijną, oprócz bariery cenowej, (dobre książki religijne są obecnie za drogie dla przeciętnego Polaka) przeszkodą jest infantylne wprost przekonanie u wielu katolików, że nie potrzeba im żadnej książki, bo przecież „wszystko już wiedzą”, a tak naprawdę w rzeczywistości są analfabetami religijnymi jeśli chodzi o znajomość podstawowego katechizmu Kościoła Katolickiego.
Dlatego koniecznością jest zachęcanie wiernych do czytania książek katolickich i umożliwienie im tego przez tworzenie bibliotek parafialnych, w których oprócz książek o tematyce ściśle religijnej będą też książki dobre, pouczające i ukazujące piękno życia opartego o zasady wiary katolickiej oraz miłości Boga, bliźniego, Kościoła i Ojczyzny.

Tylko wtedy gdy Radio spełnia te oczekiwania społeczeństwa, ma prawo domagania się finansowania swojej działalności misyjnej w formie abonamentu od radiosłuchaczy oraz ze środków społecznych.
Tego samego oczekują wierzący katolicy od Radia kościelnego. Kościół bowiem ma prawo posiadania własnego Radia dla ewangelizacji społeczeństwa. Stąd ewenement „Radia Maryja” i rozgłośni diecezjalnych oraz transmisji radiowych uroczystości czy ważnych wydarzeń mających miejsce w parafiach w kraju czy zagranicą.

Radio katolickie jednak powinno różnić się zasadniczo od świeckiego radia publicznego programem, strukturą organizacyjną, jakością i formą przekazu.
Radio katolickie nie może przemilczać pełnej prawdy o Kościele i nauczaniu Kościoła. Nie może też ukrywać całej rzeczywistości prawnej i liturgicznej dzisiejszego Kościoła, co niestety nie wiadomo w imię czego próbuje się nieraz lekceważyć, podkreślając wybiórczo tylko niektóre sytuacje. Dziwi na przykład zupełne milczenie mediów katolickich, w tym „Radia Maryja”, czy Telewizji „Trwam” o przywróceniu przez Ojca św. Benedykta XVI w Kościele możliwości celebry przedpoborowej liturgii, w tym Mszy św., nie mówiąc już o wykładach na ten temat liturgistów czy transmisji tej czcigodnej formy Mszy św., a przecież są już w Polsce miejsca, gdzie się ją celebruje.

Trzeba popierać Radio Katolickie ofiarą na jego działalność i korzystać z programów religijnych które nadaje. Ale trzeba tu zachęty ze strony duszpasterza(y), a nieraz i umożliwienia wysłuchania ciekawszej audycji przez pożyczanie nagranych na taśmie magnetofonowej.

Obraz telewizyjny to bardzo atrakcyjne medium „atakujące” społeczeństwo, a zwłaszcza dzieci i młodzież kolorystyką, bardziej doskonałym obrazem, dźwiękiem oraz sugestywnym wpływem na świadomość i podświadomość, a zarazem kształtującym bardzo często fałszywy, bo reżyserowany przez specjalistów ludzkiej psychiki. Ukazywana w telewizyjnych filmach, spektaklach, czy reportażach pseudo-rzeczywistość, zachwyca, pociąga, nieraz budzi niezdrowe emocje i pragnienia utwierdzając odbiorców w nie zawsze moralnie poprawnym pragnieniu upodobnienia swojego życia do ukazywanych „miraży”, ideału szczęścia. W tym ogłupianiu widzów telewizyjnych przewodzą, nierzadko prymitywne, a nieraz kłamliwe i obrażające reklamy.
Również ukazywane fakty są niejednokrotnie komentowane według ustalonego przez rządzących i służalczych polityków klucza; zniekształcają prawdę faktów podając fałszywe ich interpretacje, skłaniają naiwnych, nie dość doświadczonych w machinacjach medialnych ludzi najczęściej nie wykształconych i niewłaściwie uformowanych moralnie, zwłaszcza dzieci i młodzież do bezkrytycznego ich przyjmowania.
Nie można wprawdzie w przekazach telewizyjnych dopatrywać się tylko demoralizujących i bezwartościowych etycznie programów zdarzają się i dobre, choć bardzo rzadko i w godzinach małej oglądalności emitowane wartościowe filmy i spektakle, ale niestety większość programów telewizyjnych to tzw. „kicz” i miernota bazująca na niższych instynktach ludzkiej natury. Dlatego wielką i odpowiedzialną rolę może i powinna spełniać telewizja katolicka.
Dzięki Panu Bogu i olbrzymiemu wysiłkowi ludzi oddanych sprawie Bożej, Kościoła i Ojczyzny mamy „Telewizję Trwam”. Należy się za to wdzięczność Panu Bogu i ludziom, którzy tę telewizję tworzą. To apostolskie dzieło trzeba popierać, troszczyć się o jego trwanie i coraz doskonalsze wypełnianie posłannictwa misyjnego względem Kościoła w Polsce i Ojczyzny. Jak każde dzieło ludzkie nie jest w pełni doskonałe, tak i „Telewizja Trwam” niewątpliwie potrzebuje niekiedy korekty programu i sposobu jego emisji. Dlatego społeczeństwo katolickie pod przewodem hierarchii Kościoła Katolickiego może i powinno przez współpracę z Redakcją Telewizji Trwam wpływać na profil jej działalności.
Wiele dobra duchowego dokonuje się przez audycje Radia Maryja i Telewizję Trwam. Dlatego parafian trzeba pouczać o roli jaką spełniają te media katolickie, zachęcać do korzystania z nich oraz ofiar pieniężnych na ich trwanie i rozwój. W każdej parafii powinny istnieć „Koła Przyjaciół Radia Maryja i Telewizji Trwam”, których członkowie modlitwą, ofiarą i moralną akceptacją wspomagają to Boże Dzieło.

Szczególną instytucja medialną jest Internet, czyli ogólnoświatowa sieć komputerowa, do której każdy może podłączyć swój komputer i w ten sposób korzystać z wielu ciekawych i ważnych informacji oraz mieć kontakt z innymi ludźmi czy instytucjami przez m. inn. pocztę elektroniczną (e-mail), specjalne programy komunikacyjne jak np. skype, gadu-gadu, chat (czat), blogi , facebooki, videokasty, podkasty (audycje internetowe w formie transmisji radiowych.
Internet umożliwia także takie usługi jak telefonia internetowa (VOIP), radio internetowe, telewizja internetowa, telekonferencje, faksowanie, zakupy w sklepach internetowych, udział w aukcjach i giełdach internetowych, dokonywanie operacji bankowych, a nawet gry online.

Internet więc jest nie tylko źródłem wiedzy z różnych dziedzin, ale również środkiem umożliwiającym komunikację audiowizualną z innymi oraz załatwianie rożnych spraw życia prywatnego i społecznego. Bardzo utrudnione byłoby obecnie nasze życie bez instytucji Internetu oraz urządzeń umożliwiających korzystanie z jego dobrodziejstw.

Powszechna dziś prawie wszędzie dostępność Internetu daje okazję do istnienia kościelnych stron internetowych, które zawierają tematy o charakterze biblijnym, dogmatycznym, liturgicznym, katechetycznym, etycznym, prawnym, dotyczące historii Kościoła Powszechnego oraz wiadomości z życia Kościoła na świecie i w ojczyźnie. Warto i trzeba zwracać uwagę wiernych na istnienie takich stron internetowych oraz zachęcać do ich przeglądania.

Godnym uznania faktem jest też istnienie parafialnych stron WWW. Każda zwłaszcza większa liczebnie parafia powinna mieć swoja stronę internetową. Na pewno w parafii są osoby, które chętnie zajęliby się tworzeniem takiej strony internetowej swojej parafii. Strona parafialna bowiem:

Rzadko zwraca się uwagę na wymowę naszych gestów i mimikę twarzy, które są najstarszym sposobem przekazywania innym pewnych informacji dotyczących nas samych oraz większych grup społecznych.
Nie tylko słowem, ale także wyrazem twarzy potrafimy wyrażać zaciekawienie, strach, gniew, zaskoczenie, szczęście, zadowolenie, smutek, odrazę, obrzydzenie itp.
Również gesty jak: wzruszenie ramionami, potrząsanie pięścią, potakiwanie lub zaprzeczanie ruchem głowy, wymachiwanie rękoma czy nawet zachowanie i układ nóg mogą dużo przekazać innym. Przez te i podobne gesty możemy wyrażać jakieś wewnętrzne emocje, protesty czy żądania skierowane do drugiego człowieka lub większego grona ludzi.

Nieszczęśliwe odwrócenie celebransa podczas Mszy św. twarzą do ludzi (ale nie nakazane)wybitnie sprzyja rozproszeniu uwagi, zakłóceniu religijnego skupienia na tajemnicę, którą się sprawuje i w której uczestniczy oraz stwarza okazję do nie zawsze pochlebnych opinii uczestniczących we Mszy św. o sprawującym Mszę św. kapłanie.
Dlatego czymś niezmiernie ważnym jest panowanie nad wzrokiem, mimika twarzy, ruchami oraz czynnościami wykonywanymi przy ołtarzu niezależnie od temperamentu czy wrodzonej fizjonomii twarzy. Nie chodzi o ponury i żałosny w odbiorze wyraz twarzy i sztuczne zachowanie przy ołtarzu, ale o spokojne, pobożne i skupione na sprawowanej tajemnicy zachowanie celebransa, które udzielać się będzie uczestniczącym we Mszy św.

Mimika i gesty są czytelnymi znakami naszych przeżyć i zachowań, a zarazem szczególnym sposobem komunikowania się ludzi między sobą.
Znakami posługuje się także Kościół w liturgii w sprawowaniu sakramentów, które są widzialnymi znakami niewidzialnych rzeczywistości spotkania człowieka z Bogiem przez Chrystusa mocą Ducha Świętego.
Świadomość tego zobowiązuje sługi Kościoła – kapłanów do odpowiedzialnego sprawowania sakramentów „digne, attente et devote”

Skróconą formą przekazu najważniejszych wiadomości religijnych, ogłoszeń duszpasterskich, fotomontaży różnych uroczystości i wydarzeń życia parafialnego oraz innych informacji dotyczących społeczności parafialnej są gablotki parafialne. Powinny one znajdować się w każdej parafii w odpowiednim i dostępnym dla wszystkich miejscu na placu przykościelnym lub w ostateczności w przedsionku kościoła.
Gablotka parafialna powinna zawierać informacje stałe (niezmienne) oraz ciągle aktualizowane (zmienne).

Informacje stałe to: historia parafii i kościoła parafialnego, porządek nabożeństw parafialnych, informacje dotyczące kancelarii parafialnej, wymogów kościelnych związanych z sakramentami (chrztu, bierzmowania, małżeństwa, namaszczenia chorych), pogrzebów, informacje o odwiedzaniu chorych, istnieniu grup modlitewnych, stronie internetowej parafii, numeru telefonu parafii i adresu poczty elektronicznej (e-mail), a także informacje o ważniejszych religijnych portalach internetowych.

Informacje zmienne powinny ukazywać się w gablotce parafialnej w zależności od ich zaistnienia. Informacji tych dostarczają czasopisma katolickie, aktualne ogłoszenia parafialne, internetowa strona WWW parafii oraz inne sytuacje związane z życiem parafialnym dostrzeżone przez duszpasterza(y) czy jego współpracowników.

Niezależnie od elektronicznego zapisu wydarzeń życia parafialnego duszpasterz każdej parafii jest zobowiązany do prowadzenia Kroniki Parafialnej, w której zapisywane są w szerszym zakresie niż uwidocznione na taśmach filmowych VHS czy płytach DVD wszystkie wydarzenia dotyczące pracy duszpasterskiej w parafii.

Na temat współczesnej architektury kościołów wybudowanych po Soborze Watykańskim II, nestor włoskiej architektury, a zarazem wybitny historyk sztuki Paolo Portoghesi w watykańskim dzienniku L’Osservatore Romano opublikował artykuł, w którym dokonuje krytycznej analizy architektury tych nowych kościołów. Architektom tych budowli zarzuca kompletny brak rozumienia, czym jest w katolicyzmie przestrzeń sakralna.

„Jak się okazuje, architektom zamieszał w głowie posoborowy kryzys, a dokładniej taki sposób interpretowania Vaticanum II, który widzi w nim zerwanie z kościelną tradycją”. Portoghesi przypomina słowa Benedykta XVI, który w adhortacji apostolskiej Sacramentum caritatis, mówi, że: „Ważnym składnikiem sztuki sakralnej jest niewątpliwie architektura kościołów”, ale same „estetyczne walory architektury nie wystarczą, by jakaś przestrzeń stała się kościołem, miejscem pomagającym wiernym poczuć się żywymi kamieniami świątyni, której kamieniem węgielnym jest sam Chrystus”.

Człowiek jako istota duchowo-cielesna łatwiej pojmuje i lepiej przeżywa przekazywane mu treści jeśli potrafi je sobie uzmysłowić, utworzy ich duchowy obraz w swoim umyśle. Dlatego wszelkiego rodzaju reklamy mają wielki wpływ na myślenie i konsekwentne działanie ludzi „atakowanych” przez reklamy nie zawsze poprawne merytorycznie, gramatycznie i moralnie.

Swoistą reklamą posługuje się również Kościół w swoim nauczaniu dzieci, młodzieży i dorosłych przez różne afisze, ulotki , obrazki i filmy religijne.

Ambona jest najważniejszym środkiem przekazywania wiernym prawd wiary i nauczania jak chrześcijanin powinien postępować w konkretnych sytuacjach życia. Jest też okazją ukazywania wiernym Kościoła oraz zobowiązań katolika wobec społeczności, do której należy przez fakt chrztu i bierzmowania. Kazania uczą wiernych modlitwy, owocnego korzystania z sakramentów świętych i sakramentaliów Kościoła, ukazują niebezpieczeństwa zagrażające człowiekowi w jego drodze przez życie do wiecznego zbawienia oraz ukazują nadprzyrodzone pomoce do zdobywania cnót chrześcijańskich i uświęcenia codziennej rzeczywistości życia w trosce o zbawienie swoje i innych.
I tylko wtedy gdy kaznodzieja pamięta o tych zadaniach ambony (obecnie niepotrzebnie zminimalizowanej do „przystawki” przy ołtarzu lub pulpitu czytań) i stara się je wypełniać, kazanie, które wygłasza z pełną świadomością, że głosi Słowo Boże i naukę Kościoła, będzie życzliwie przeżywane przez wiernych oraz realizowane w codziennym ich życiu.
Słowo Boże i ludzkie nauczanie Kościoła jest u początku wiary i życia wiarą tych, którzy je z poczuciem odpowiedzialności głoszą, gorliwie słuchają i w miarę swoich ludzkich możliwości wypełniają.

„Verba volant, scripta manent”, nie jest łatwo parafianom zapamiętać wszystko to co słyszeli lub nie bardzo rozumieli w kościele na kazaniu. Dobrze by było, aby kazanie niedzielne mogli parafianie rozważyć, nad nim głębiej się zastanowić, a może wspólnie w rodzinie przedyskutować. Dlatego niedzielne kazanie można by opublikować w gazetce parafialnej lub na stronie parafialnej WWW nawet w późniejszym terminie. Trzeba pozwolić aby treść i przesłanie wysłuchanego w kościele kazania głębiej „zakorzeniły się” w pamięci słuchaczy, a także aby ci, którzy nie byli w kościele mogli się z nim zapoznać.
Przygotowujący niedzielne kazanie, (a właściwie według wymogów liturgii i zaleceń władz kościelnych, na każdej Mszy św. powinna być stosowna do czytań mszalnych homilia) powinien starać się aby jego kazanie „Doceat, moveat et placeat”. W tedy tylko kazanie ma sens jeśli wierni dowiedzą się czegoś, zachęceni zostaną do dobrego i podobać im się będzie kulturalne, ale bez sztucznej grzeczności, czy pretensjonalności, poprawne gramatycznie i stylistycznie, z życzliwości i gorliwości duszpasterskiej pochodzące słowo kaznodziei. Warto, aby Kapłan przed wygłoszeniem kazania o tym pamiętał i przed wystąpieniem „In Nomine Domini et Ecclesiae” pomodlił się wzorem dawnych zaleceń ascetycznych dla kapłanów. (Vide dział:Modlitwy Różne)

W liturgii sprawowanej przy udziale diakona, przed odczytaniem przez niego Ewangelii prosi celebransa o błogosławieństwo:

Jube dom(i)ne benedicere.
celebrans zaś odpowiada:
Dominus sit i corde tuo et in labiis tuis: ut digne et competerter annunties Evangelium suum: In nomie Patris, et Filii, † et Spiritus Sancti.
Diakon żegnając się odpowiada: Amen i udaje się na miejsce odczytywania Ewangelii.

Racz Panie pobłogosławić.
Pan niech będzie w sercu twoim i na ustach twoich: abyś godnie i odpowiednio głosił jego Ewangelię: w Imię Ojca i Syna † i Ducha Świętego. Amen.

We mszy św. bez diakona modlitwę tę odmawia sam celebrans.

Podobnie we Mszy św. pontyfikalnej kapłan koncelebrujący, który ma odczytać Ewangelię ( i głosić kazanie) prosi o błogosławieństwo przewodniczącego koncelebrze biskupa.

Nic nie stoi na przeszkodzie aby i kapłan, który ma wygłosić kazanie, jeśli koncelebruje prosił celebransa o błogosławieństwo.

• Nadaje to majestatu funkcji głoszenia Słowa Bożego,
• Podkreśla potrzebę błogosławieństwa w wypełnianiu tej misji dla chwały Bożej i pożytku słuchaczy oraz
• Podnosi ważność chwili odczytywania i słuchania Słowa Bożego.

Nie wydaje się też logiczne oddzielanie funkcji odczytania Ewangelii od następującego po niej kazania czy homilii, które mają być komentarzem Kościoła do Ewangelii i czytań ją poprzedzających.

Tylko we Mszy św. z asystą diakona, do którego należy odczytywanie Ewangelii, kazanie może głosić inny kapłan lub sam celebrans

Katecheza to pierwszy i najważniejszy środek oddziaływania społecznego formujący sumienie i postępowanie etyczne człowieka wierzącego obejmujący dzieci, młodzież i ludzi dorosłych. Taki też będzie Kościół jaki uformuje go poważna i odpowiedzialnie przeprowadzana katecheza podstawowa, ponadpodstawowa, ludzi dorosłych i specjalistyczna obejmująca różne grupy, stany i zawody w parafii.

Nie można się łudzić, że urzędowo, z nakazu władz kościelnych przeprowadzane statystyki dają prawdziwy obraz stanu obecnej katechezy.
Stan bowiem wiedzy religijnej u dzieci, młodzieży, dorosłych i kierowanie się wiarą i nauką Kościoła na co dzień jest katastrofalny w naszym katolickim z „metryki” społeczeństwie. Tylko część katolików polskich jest naprawdę wierząca i świadomie praktykująca, znaczna zaś część to „wierzący” niepraktykujący lub praktykujący z różnych względów, ale właściwie niewierzący.

Powodem takiego stanu jest brak solidnej katechezy i formacji duchowej na wszystkich wspomnianych poziomach nauczania.

Brak solidnej katechezy czyli nauki religii spowodowany jest antykatechetycznym, niespójnym, chaotycznym i trudnym programem, narzuconym katechetom przez „nowoczesnych” reformatorów katechezy.
Trzeba powrócić do dawnego, sprawdzonego choć nieco udoskonalonego i powiększonego o nowe tematy programu.

W szkole podstawowej trzeba systematycznie uczyć: Historii Biblijnej Starego i Nowego Testamentu, Katechizmu, Prawd Wiary Katolickiej, nauki o Sakramentach i Przykazaniach Bożych i Kościelnych.

W szkołach ponadpodstawowych zaś: Etyki katolickiej, Eklezjologii, Historii Zbawienia, Historii Kościoła (w zarysie), Sakramentologii, Nauki o Rodzinie, Biblistyki.

Szczególną troską należy objąć dzieci przygotowujące się do I Spowiedzi i Komunii św. Przygotowanie to powinno obejmować klasę I (przygotowanie dalsze) oraz klasę II (przygotowanie bliższe i bezpośrednie).
Również wielką uwagę trzeba przykładać w przygotowanie młodzieży starszej do sakramentu Bierzmowania.

Katecheza sakramentalna związana z przygotowaniem do sakramentów powinna mieć dwa równoległe etapy: przygotowanie pod względem potrzebnej wiedzy w szkole oraz przygotowanie duchowe o charakterze katechetyczno-modlitewnym w kościele parafialnym na wzór rozłożonych w czasie rekolekcji obejmujących także rodziców dzieci i młodzieży przygotowujących się do tych sakramentów.

Należałoby też zaprzestać powszechnego dziś wydawania „Dyplomów” z nauki religii. Na dyplom bowiem trzeba na prawdę zasłużyć nie tylko chodzeniem na lekcje religii, ale wiedzą religijną potwierdzoną napisaniem pracy na wyznaczony przez katechetę odpowiedni temat, prowadzeniem życia sakramentalnego, zachowaniem, szczególnie żywym udziałem w życiu religijnym parafii itp.

Skuteczny przekaz Słowa Bożego i nauki Kościoła wymaga nie tylko poprawności treści i formy ze strony kapłana oraz wypływających z wiary dyspozycji duchowych słuchaczy, ale także warunków zewnętrznych umożliwiających wiernym słuchanie i rozważanie przekazu prawd wiary i moralności chrześcijańskiej. Chodzi tu na pewno o miejsca siedzące, ogrzewanie kościoła w okresie zimowym, dyscyplinę zachowania zwłaszcza dzieci i stroju w okresie letnim a także słyszalność tego co mówi kaznodzieja.

Słyszalność zależy od odpowiedniego nagłośnienia kościoła. Dlatego sprawę tę należy powierzać odpowiednim fachowcom od aparatury nagłaśniającej i znającym się naprawdę na akustyce ogólnej i w zastosowaniu do akustyki danego miejsca, czyli kościoła, placu, sal itp. Często bowiem nasze kościoły, zwłaszcza o nowoczesnej architekturze są nie akustyczne. Dlatego nie można zlecać nagłośnienia kościoła „domorosłym” amatorom urządzeń nagłaśniających czy „naciągaczom” wyzyskującym naiwność i brak fachowego rozeznania w tym względzie księży. Ważnym też momentem w wykonaniu nagłośnienia miejsca sakralnego jest estetyka urządzeń i sposobu ich instalowania w kościele. Urządzenia nagłaśniające mają służyć kościołowi i użytkownikom a nie szpecić go, budzić niesmak i niezadowolenie parafian.

Kuria Diecezjalna powinna dysponować adresami firm świadczących usługi nagłaśniania kościołów oraz solidnych, odpowiedzialnych, sprawdzonych i prawdziwych fachowców w tym względzie. Nie zawsze wskazany jest duży, rozbudowany i drogi sprzęt nagłaśniający; nie zda on egzaminu sprawności w każdym kościele.
Nagłośnienie kościoła powinno się uzgadniać z odpowiedzialnym za to referentem od spraw technicznych lub środków społecznego przekazu w Kurii Diecezjalnej. Nie można też ulegać presji sugestii zabiegających o poparcie różnych firm szukających za wszelką cenę zbytu na swoje usługi.

Trzeba jednak pamiętać, że najlepszy jednak sprzęt nagłaśniający nie będzie sprawny w użyciu osób, które nie potrafią się nimi posługiwać. Zwłaszcza chodzi tu o posługujących się mikrofonem, których trzeba nauczyć tego zanim będą występować publicznie. Trzeba ich nauczyć, że nie należy:

„zjadać” mikrofonu (mikrofon za blisko ust),
„bać się” mikrofonu ( mikrofon za daleko ust),
„lekceważyć” mikrofon (nie zważać na to urządzenie),
„oszczędzać” mikrofon (nie dbać o to, czy słuchacze rozumieją co się im czyta czy mówi).

Osoby, które nie potrafią korzystać z mikrofonu nie powinny występować publicznie w liturgii mszalnej.

Jednym z najważniejszych „języków” współczesnej cywilizacji a także najskuteczniejszym sposobem ewangelizacji są środki społecznego przekazu. Posługiwanie się nimi w duszpasterstwie oraz pouczanie wiernych jak z nich odpowiedzialnie korzystać jest dziś obowiązkiem duszpasterza zatroskanego o dobro duchowe i materialne powierzonych sobie ludzi ich samych.

Rolę środków społecznego przekazu, zasady korzystania z nich oraz obowiązki duszpasterza i wiernych w dziedzinie mediów przypomina corocznie Niedziela Środków Społecznego Przekazu obchodzona w Kościele w III Niedzielę kwietnia, w Polsce zaś w III niedzielę października jako zalecenia Soboru Watykańskiego II:

„ Aby skutecznie wesprzeć te różnorodne formy apostolstwa Kościoła odnośnie do środków przekazu społecznego, winno się wyznaczać we wszystkich diecezjach świata, według uznania biskupów, jeden dzień roku, w którym wierni byliby pouczani o swych obowiązkach w tej dziedzinie, wzywani do modlitwy w tej sprawie oraz do zbierania funduszu na tenże cel, by go uczciwie obrócić na utrzymanie i rozwijanie popieranych przez Kościół instytucji i przedsięwzięć w tej dziedzinie, wedle potrzeb katolickiego świata.” (Dekret o środkach społecznego przekazywania myśli, p.18).

Gorliwość duszpasterska dyktuje przedłużenie Niedzieli Środków Społecznego Przekazu na cały tydzień z odpowiednim programem homiletyczno-katechetycznym i modlitwami w intencji jak najpełniejszego dostępu Kościoła do współczesnych mediów, posługiwania się nimi w pracy duszpasterskiej oraz właściwego i odpowiedzialnego korzystania z nich przez wiernych.

Z okazji Tygodnia Środków Społecznego Przekazu można zorganizować wystawę książki i prasy religijnej, a także o ile możności sprzętu umożliwiającego przekaz medialny (kiedyś i dziś), zorganizować projekcje filmu religijnego lub odpowiedniego wykładu z wykorzystaniem przeźroczy, dzieci i młodzież zaprowadzić do Muzeum techniki medialnej (jeśli istnieje w okolicy), do Drukarni, Biblioteki, Czytelni, Radia czy Telewizji.

W Niedzielę rozpoczynającą Tydzień Środków Społecznego Przekazu powinno się odczytać wiernym Orędzie Papieskie wystosowane na ten właśnie dzień. Orędzie to powinno być treścią kazań i modlitw następującego Tygodnia Środków Społecznego Przekazu. Orędzie to należałoby również udostępnić wiernym w czasopiśmie parafialnym oraz umieścić, choćby w skróconej formie w gablotce przykościelnej.

Oprócz Dnia czy Tygodnia Środków Społecznego przekazu należałoby w społeczności parafialnej podkreślać dzień wspomnienia św. Franciszka Salezego – patrona dziennikarzy i prasy katolickiej oraz św. Maksymiliana Marię Kolbego jako patrona radia i telewizji. Jest wtedy szczególniejsza okazja modlitwy za dziennikarzy i pracowników Radia i Telewizji oraz zachęta do odpowiedzialnego korzystania z ich pracy.
Jest też okazja do uświadomienia czytelnikom czasopism i radiosłuchaczy a także odbiorców programów telewizyjnych o możliwości a niekiedy konieczności ingerowania w to, o czym donoszą gazety, nadaje Radio, serwują programy telewizyjne za nieodpowiednie sformułowania, przekręty czy kłamstwa lub niemoralne spektakle telewizyjne. Czynny i świadomy sprzeciw społeczeństwa wierzącego wyrażany na piśmie, w internecie, blogach, telefonicznie itp. Wbrew pesymistycznym opiniom wielu ludzi taka zdecydowana postawa społeczeństwa może skutecznie wpływać na pohamowanie kłamliwych, krzywdzących, niemoralnych i gorszących programów, obojętnie z czyjej inspiracji i za czyje pieniądze „fabrykowanych”. Ostatecznie społeczeństwo w większości wierzące i opłacające mass-media ma prawo sprzeciwiać się temu co rani jego godność i słusznie denerwuje.

Niezależnie od Dnia (Tygodnia) Środków Społecznego Przekazu, ale zwłaszcza przy tej okazji trzeba wiernych uczyć wdzięczności dla Boga za dar mass-mediów oraz dla ludzi mediów wypraszając im pomoc w odpowiedzialnym posługiwaniu się tymi środkami dla dobra, nigdy dla zła odbiorców, którzy przecież utrzymują instytucje medialne.

Podkreśleniem, że urządzenia medialne są darem Bożym i należy z nich zgodnie z wolą Bożą, dla Jego chwały i naszego pożytku duchowego korzystać może być obrzęd błogosławieństwa sprzętu audiowizualnego w domach parafian podczas corocznej Wizyty Duszpasterskiej (kolędy). Wypada też poświęcać urządzenia nagłaśniające w kościele tak bardzo wspomagające głoszenie Słowa Bożego oraz umożliwiającego wiernym czynne uczestnictwo we Mszy św. Teksty błogosławieństwa i poświęcenia można znaleźć w Dziale Poświęcenia i błogosławieństwa niniejszej strony.

Sobór Watykański II, Dekret o środkach społecznego przekazywania myśli (Inter mirifica, 1963).
Sobór Watykański II, Deklaracja o wychowaniu chrześcijańskim (Gravissimum educationis, 1965).
Jan Paweł II, Adhortacja o powołaniu i misji świeckich w Kościele (Christifideles laici, 1988).
Kongregacja ds. Wychowania Katolickiego, Wskazania w sprawie formacji przyszłych kapłanów w dziedzinie środków przekazu, (Orientations, 1986).
Papieska Rada ds. Środków Społecznego Przekazu, Instrukcja duszpasterska: Zjednoczenie i postęp (Communio et progressio, 1971).
Papieska Rada ds. Środków Społecznego Przekazu, Instrukcja duszpasterska: U progu nowej ery (Aetatis nova, 1992).

Opracowania