Do urzędowych czasopism Kościoła Rzymskokatolickiego, należy przede wszystkim zaliczyć „L’Osservatore Romano”.
Docenienie wartości tego czasopisma i korzystanie z dokumentów w nim zawartych może niezmiernie pomóc w pracy duszpasterskiej kapłanów oraz przyczynić się do wzrostu wiedzy religijnej i odpowiedzialności za Kościół u wiernych.

Wstęp

Każda diecezja w Polsce posiada własne czasopismo urzędowe skierowane przede wszystkim do księży. Wydawane jest ono w formie miesięcznika, dwumiesięcznika, najczęściej kwartalnika, niekiedy rzadziej. Czasopisma te obrazują życie religijne diecezji, koordynują pracę duszpasterską kapłanów, przyczyniają się do teologicznej i duchowej formacji duchowieństwa, jak również informują o rozporządzeniach władzy kościelnej i aktualizują administracyjno – osobową strukturę diecezji.

Do urzędowych czasopism każdej diecezji należy także zaliczyć najważniejsze czasopismo Kościoła Katolickiego, którym jest „L’Osservatore Romano”.
Jest ono jednym z najstarszych i najpoważniejszych czasopism Kościoła Katolickiego, upowszechnia nauczanie papieży, informuje o działalności Stolicy Apostolskiej, zajmuje się kwestiami teologicznymi, społecznymi, kulturalnymi i politycznymi. Podaje wiadomości i opinie w sposób obiektywny, zwięzły i optymistyczny, zgodnie z mottem umieszczonym w podtytule: „Unicuique suum – każdemu, co mu się należy”(Rz 13,7) , oraz „Non praevalebunt –(a bramy piekielne go) nie przemogą”(Mt 16,18). Por. Ks. Czesław Drążek (SJ): „Bliski świadek pontyfikatu Jana Pawła II” w L’Osservatore Romano nr 4/2005, s. 47, ns.
Czasopismo ukazuje się od roku 1861 w języku włoskim, jako dziennik, począwszy zaś od roku 1947 jako tygodnik w innych językach, a od roku 1980 także jako miesięcznik w języku polskim.
Wspomniane okoliczności skłaniają do większego zainteresowania się tym pismem w pracy duszpasterskiej.

 

[nextpage title=”Historia powstania dziennika „L`Osservatore Romano”.”]

„L’Osservatore Romano” powstało w roku 1861, kiedy jeszcze istniało Państwo Kościelne.
Już w roku 1860 rząd Państwa Kościelnego miał zamiar wydawać pismo religijno – polemiczne pt:„L’Amico della Verita” (Przyjaciel Prawdy). Miało ono demaskować i zwalczać oszczerstwa rzucane na Rzym i pontyfikat rzymski.
Przyjęto jednak nazwę:„L’Osservatore Romano”, oznaczającą w języku polskim: „Obserwator Rzymski”.
Nazwa ta zobowiązuje nie tylko do wnikliwej i poprawnej obserwacji życia religijno- społecznego w Kościele Katolickim, ale także do właściwej oceny działalności Kościoła w świecie współczesnym, wskazywania niebezpieczeństw zagubienia właściwej orientacji życia chrześcijańskiego oraz prób rozwiązywania nieuniknionych problemów konfrontacji ze złem zakłamania, często jawnej nienawiści do Kościoła i chrześcijaństwa ze strony walczącego ateizmu głoszącego liberalizm, permisywizm etyczny, indyferentyzm religijny, modernistyczne pojmowanie religii, wiary, Kościoła, prawd objawionych, sakramentów oraz niczym nieograniczonej wolności człowieka i praw mu należnych.

Pierwszy numer pisma ukazał się 1 lipca 1861 roku i wydany był poza murami Watykanu. Inicjatorem pisma był Marcantonio Pacelli (dziadek papieża Piusa XII).
Od początku, aż po dzień dzisiejszy dyrektorem pisma jest zawsze osoba świecka, którą powołuje na to stanowisko sam papież.

Dziennik ukazuje się w języku włoskim i zawiera dokumenty Stolicy Apostolskiej, teksty przemówień papieskich, oficjalne dokumenty Kościoła jak encykliki, adhortacje i listy apostolskie, publicystykę religijną, kulturalną, społeczną, polityczną oraz inne.

Po zawarciu Traktatów Lateraneńskich (11.XI.1929 r.) ustanawiających Watykan oddzielnym suwerennym państwem, 4 listopada 1929 r. redakcja i drukarnia dziennika została przeniesiona do Watykanu.

Począwszy od pontyfikatu Piusa XII rozpoczęto edycję wydań tygodniowych w językach: francuskim (1949), angielskim (1968), hiszpańskim (1969), portugalskim (1970), niemieckim (1971), w roku 2008 powstała edycja w języku malajskim.
Od roku 1980 „L’Osservatore Romano” ukazuje się jako miesięcznik w języku polskim.

Gdy powstały wydania redagowane w różnych językach, „L’Osservatore Romano”stało się pismem o zasięgu międzynarodowym, zwłaszcza przez możliwość obecności w sieci internetowej. Dzięki temu pismo może w jeszcze pełniejszy sposób ukazywać światu życie Kościoła powszechnego i Kościołów lokalnych, szukać okazji do wymiany poglądów i stwarzając je dawać świadectwo „…owocności spotkania wiary i rozumu, dzięki któremu staje się możliwa także serdeczna współpraca wierzących i niewierzących. Jego podstawowym zadaniem jest nadal oczywiście zabieganie o to, aby kultury naszych czasów z ufnością i jednocześnie w sposób głęboko racjonalny otwierały się na Transcendencję, która w ostatecznym rozrachunku jest fundamentem poszanowania godności i autentycznej wolności każdej istoty ludzkiej” (Z listu Benedykta XVI do nowego redaktora L’Osservatore Romano Giovanniego Marii Vian, 27. X. 2007 r.).

 

[nextpage title=”Polskie wydanie L`Osservatore Romano”.”]

Polskie wydanie „L’Osservatore Romano” pojawiło się na początku pontyfikatu papieża Jana Pawła II i na jego życzenie. Pragnął on bowiem, aby jego nauczanie docierało na bieżąco do rodaków w kraju i na całym świecie, by umacniało ich wiarę i miłość do Kościoła, dlatego podjął decyzję o utworzeniu polskiej edycji pisma.

Oficjalna decyzja o wydawaniu pisma zapadła 15.I.1980 r., przystąpiono więc do realizacji przedsięwzięcia. W zamierzeniach, polska wersja „L’Osservatore Romano” miała zawierać przekłady dokumentów, przemówień i homilii Ojca świętego, szczegółowo informować o jego działalności w Rzymie i podczas podróży apostolskich, odnotowywać wszystkie wypowiedzi papieskie odnoszące się do Polski i skierowane do Polaków.

O inicjatywie Stolicy Apostolskiej powstania polskiego wydania „L`Osservatore Romano” zostały poinformowane władze kościelne (5.III. 1980 r.) i państwowe (4.III.1980 r.). Sprawami koniecznych zezwoleń władz państwowych na kolportaż pisma w Polsce, zajmował się abp Bronisław Dąbrowski oraz prymas kard. Stefan Wyszyński.

Władze PRL mnożyły trudności odwlekając odpowiedź i zgodę. Mimo to w Watykanie podjęto decyzję druku pierwszego i drugiego numeru łącznie obejmującego miesiące: styczeń i luty 1980 r. Ukazał się on w Wielki Piątek, dnia 4 kwietnia 1980 roku. W Wielką Sobotę, 5 kwietnia tego roku otrzymał go Ojciec święty Jan Paweł II. Pismo liczyło 24 lub 32 strony.

Na pierwszej stronie obok portretu Jana Pawła II zamieszczono Jego wypowiedź nakreśloną własnoręcznie na temat tego ważnego przedsięwzięcia:

„Z radością witam pojawienie się polskiej wersji „L’Osservatore Romano” w ślad za innymi wydaniami tego czasopisma w różnych współczesnych językach. Oby również i w moim języku ojczystym mogło ono spełnić właściwe sobie zadanie, służąc posłannictwu Stolicy Apostolskiej w Kościele i w świecie współczesnym! Oby Słowo Boże przekazywane przy pomocy tej publikacji wydawało owoc stokrotny. Autorom i czytelnikom z serca błogosławię. Jan Paweł pp. II.

Wobec początkowych niemożliwości przesyłania do kraju pisma, docierało ono jedynie w liczbie kilku tysięcy egzemplarzy do polonijnych ośrodków za granicą i trafiały do rąk Polaków przybywających do Rzymu.
Ostateczna decyzja władz zapadła 7 listopada 1980 roku, tak, że dotarł do kraju numer listopadowy (11/1980). Poprzednie numery zostały dodrukowane i wysłane w późniejszym terminie.

Komunistyczny system rządzenia w okresie PRL ograniczał do minimum prawa Kościoła i narodu w przeważającej części katolickiego. Ten styl szczególnego zniewolenia i ograniczenia wolności słowa we wszystkich jego aspektach (wypowiedzi, druk), wyrażał się między innymi w instytucji cenzury wypowiedzi i wydawnictw, systemie ceł nakładanych na przychodzące z zagranicy przedmioty i złączone z tym kwestie finansowe rozliczeń z obcą walutą oraz ograniczeniach transportu i kolportażu czasopisma wydawanego za granicą.
Pokonanie tych przeszkód wymagało nie mało wysiłków ze strony władz kościelnych i ludzi szczerze oddanych Kościołowi tak w Polsce, jak za granicą, zwłaszcza we Włoszech.
Ponadto, powstanie polskiej wersji czasopisma wymagało stworzenia odpowiednich warunków do jego opracowywania, składu i druku, zapewnienia normalnego funkcjonowania zespołu redakcyjnego, co wiązało się ze znalezieniem odpowiednich osób do wykonywania prac redakcyjnych.

Pierwszym redaktorem naczelnym polskiego wydania był ks. Adam Boniecki – marianin (1980 – 1991). Następcą jego został 25 czerwca 1991 r. ks. Czesław Drążek – jezuita († 11.o3.2009). Obecnie zaś funkcję tę pełni ks. Władysław Gryzło – jezuita.

Redakcja pisma znajduje się w Rzymie przy Via del Pellegrino, 00120 Cittá del Vaticano.

 

 

[nextpage title=”Nowa forma polskiego wydania „L’Osservatore Romano””]

Po dziesięciu latach wydań w formie gazetowej, w roku 1991, polskie wydanie „L’Osservatore Romano” wychodzi w nowej, formie i szacie graficznej, z kolorowymi okładkami.

Kolorowe zdjęcia okładek oraz czaro-białe wewnątrz pisma zazwyczaj nawiązują do treści przekazywanych w poszczególnych numerach i uzupełniają dokumentację drukowanych tekstów. Zazwyczaj I strona przypomina okres liturgiczny prezentując zdjęcia obrazów słynnych malarzy z informacją gdzie się znajdują te dzieła sztuki.
Najczęstszym obiektem zdjęć okładek jest osoba Papieża, jego spotkania z różnymi ludźmi, pielgrzymki oraz nabożeństwa, którym przewodniczył.
Wartościowym uzupełnieniem zdjęć w każdym roczniku jest prezentacja znaczków Poczty Watykańskiej (zwłaszcza ceniona przez filatelistów).

Nowa forma polskiego wydania „L’Osservatore Romano” jest bardzo dobrze redagowana. Ma przejrzysty układ graficzny, znakomity serwis fotograficzny, bardzo czytelny spis treści. To wszystko ułatwia lekturę pisma, które obecnie ma 66 stron. W ciągu roku ukazuje się dziesięć numerów w tym dwa podwójne.

Niektóre numery kolorowego wydania „L`Osservatore Romano” poświęcone są jakiemuś szczególnemu tematowi z życia Kościoła, czy działalności Papieża. Uwidacznia to już pierwsza strona okładki.
Wykaz tematów poszczególnych numerów wymaga osobnego opracowania wykraczającego poza ramy niniejszego artykułu.

 

[nextpage title=”Treść polskiego wydania „L’Osservatore Romano””]

Polskie wydanie „L`Osservatore Romano” zawiera bogatą dokumentację pontyfikatu Jana Pawła II, a od czerwca 2005 roku Papieża Benedykta XVI.

Treścią pisma są:

• Dokumenty papieskie jak: encykliki, bulle papieskie, konstytucje, adhortacje i listy apostolskie, orędzia, przemówienia wygłaszane w czasie podróży apostolskich i podczas środowych audiencji generalnych czy innych okazji.
• Działalność Stolicy Apostolskiej.
• Kronika Życia Kościoła.
• Dokumentacja pielgrzymek papieskich do różnych krajów świata, w tym wydania specjalne poświęcone poszczególnym pielgrzymkom do Polski.
• Wypowiedzi poszczególnych kongregacji i dykasterii watykańskich.
• Komentarze znanych teologów.
• Noty biograficzne o świętych i błogosławionych wynoszonych na ołtarze.
• Relacje wydarzeń kościelnych.

Polski czytelnik znajdował też w „L’Osservatore Romano”informacje dotyczące życia Kościoła w Polsce ukazujące z bliska aktualne sprawy, Kościoła w naszej Ojczyźnie. W dziale: „Kościół w Polsce” publikowane były listy papieża do pasterzy Kościoła w Polsce oraz dokumenty Episkopatu Polski (listy, oświadczenia, komunikaty z zebrań biskupów).
Ostatnio jednak wraz ze zmianą na stanowisku Redaktora Naczelnego, którym obecnie jest Giovanni Maria Vian i w związku z pewną reorganizacją treści pisma, nie ma tego działu.

Z treści zawartych w„L’Osservatore Romano” korzystają księża i wierni świeccy, wydawcy czasopism katolickich, media, studenci teologii oraz inni zainteresowani życiem Kościoła Katolickiego.

 

 

[nextpage title=”Wartość naukowo – historyczna, religijna i artystyczna polskiego wydania „L’Osservatore Romano”.”]

„L’Osservatore Romano” stanowi niezastąpione źródło wiedzy o Kościele. Teksty w tym piśmie publikowane posiadają wartość źródeł dla prac naukowych z dziedziny teologii, liturgii, prawa kościelnego, historii Kościoła, czy innych. Dlatego Jan Paweł II doceniając wartość polskiego wydania „L’Osservatore Romano” z okazji dwudziestolecia jego ukazywania się, w liście do redaktora naczelnego pisma ks. Czesława Drążka z dnia 22 II. 2000 roku napisał między innymi:

„Składam dzięki Bogu za dar tego pisma dla Kościoła w Polsce i dla naszego Narodu. Mam tu na myśli wielką rolę ewangelizacyjną, jaką spełnia od samego początku istnienia edycja polska „L`Osservatore Romano” przez kształtowanie chrześcijańskich postaw i uwrażliwianie ludzkich sumień na naukę Kościoła. Życzę, aby prawda o Kościele przekazywania kompetentnie na stronach tej publikacji trafiała do umysłów i serc czytelników i wydawała obfity owoc w ich życiu i apostolstwie.”

„L`Osservatore Romano” daje właściwą i głębszą formację duchową katolikom polskim. O jej potrzebie mówił Jan Paweł II do uczestników sesji plenarnej Kongregacji Nauki Wiary w lutym 2004 r.:

„Zagadnieniem omawianym już wielokrotnie jest recepcja dokumentów urzędu nauczycielskiego Kościoła przez wiernych katolików. Środki społecznego przekazu wprawdzie o nich informują, lecz ich reakcje i interpretacje często bywają dezinformujące. Tymczasem recepcja określonego dokumentu nie może być faktem medialnym, lecz musi być postrzegana przede wszystkim jako wydarzenie eklezjalne – przyjęcie Magisterium w duchu jedności i szczerze podzielanej wiary w nauczanie Kościoła. Jest to bowiem słowo autorytatywne, które wyjaśnia jedną z prawd wiary lub te aspekty nauki katolickiej, które są odrzucane lub wypaczane przez konkretne prądy myślowe lub praktyki. Właśnie ta jego wartość doktrynalna stanowi o wybitnie pastoralnym charakterze dokumentu, którego przyjęcie jest zatem okazją do formacji, katechizacji i ewangelizacji wiernych”.( L`Osservatore Romano nr 5/2004, s.43)

Dlatego trudno o pełniejszy dostęp do oficjalnego nauczania Kościoła, jak możliwość korzystania z „L’Osservatore Romano”.

Jest ono „swego rodzaju obserwatorium wiary…, dokumentuje i przekazuje wierzącym ukryte w znakach czasu tajemnice Boga działającego w Kościele i w świecie…, Pomaga nam, chrześcijanom z nad Odry i Wisły, zachować tożsamość wiary w epoce gwałtownych przemian, jakim poddany jest współczesny świat, nasz kraj, społeczeństwo, w którym żyjemy…” ( Bp Piotr Libera: „Obserwatorium wiary”, w L`Osservatore Romano nr 4/2005, s.42 n.)

„L`Osservatore Romano” jest dziełem wielu wysiłków ludzi szczerze oddanych Kościołowi i Ojczyźnie. Łączy ono Polaków z następcą świętego Piotra i Stolicą Apostolską. Dzięki temu pismu czytelnik poznaje życie Kościoła Powszechnego, działalność papieża, jego wypowiedzi w najważniejszych sprawach, którymi żyje Kościół.

Lektura tekstów „L`Osservatore Romano” pozwala zapoznać się ze stanowiskiem Kościoła w sprawach wiary i moralności chrześcijańskiej i katolickiej wobec współczesnych błędów i wypaczeń liberalizmu i permisywizmu religijno – moralnego, a także wielkich problemów współczesnego świata takich jak wojna, pokój, rozbrojenie, głód, niesprawiedliwość społeczna, życie ludzkie i wielu innych; pozwala lepiej poznać Kościół i włączyć się w rytm życia Kościoła. Jest więc

„obfitym źródłem wiedzy o Kościele współczesnym, z którego czerpać mogą kapłani, osoby konsekrowane i wierni świeccy, szczególnie wierni zrzeszeni w ruchach apostolskich, a także instytucje wydawnicze i akademickie” (Jan Paweł II, 22.II.2000 r.).

„L`Osservatore Romano” przybliża czytelnikowi Kościół i jego problemy w Ojczyźnie. Umożliwia wnikliwą lekturę listów pasterskich, wypowiedzi Konferencji Episkopatu Polski i poszczególnych biskupów w różnych sprawach życia religijnego, społecznego, politycznego, rodzinnego czy kulturalnego. Pozwala zaznajomić się z corocznym programem duszpasterskim i sposobami jego realizacji w społecznościach parafialnych. Daje okazję do bliższego poznania hierarchii Kościoła oraz życia zmarłych niektórych wybitnych jego osobowości. Informuje o bieżących sprawach i działalności Kościoła w Polsce.

„Polskie wydanie L`Osservatore Romano wiernie przekazując naukę papieża i opisując jego działalność, uczy nas poznawać i miłować Kościół oraz ofiarnie mu służyć. Dzięki lekturze tego czasopisma wzrasta nasze rozumienie roli Następcy św. Piotra… wzrasta rozumienie całego Kościoła Chrystusowego… z tej racji pismo jest bardzo przydatne nie tylko duszpasterzom i osobom konsekrowanym, ale także wiernym świeckim, umożliwia bowiem wszystkim zyskiwać pełną świadomość Kościoła” (Kard. Henryk Gulbinowicz: ( L`Osservatore Romano, nr 4/2005, s. 39 ns. )

„L’Osservatore Romano”przekazywało i przekazuje pełne informacje o wielkich wydarzeniach w życiu Kościoła w Polsce jak: śmierć kard. Stefana Wyszyńskiego, Międzynarodowy Kongres Eucharystyczny we Wrocławiu 25 – 31 maja 1997 r., pielgrzymki Jana Pawła II do Ojczyzny, pielgrzymkę Benedykta XVI.

„Przekazywanie informacji o Kościele Polskim jest nie tylko promocją naszej Ojczyzny i kultury polskiej, ale służy przede wszystkim wymianie duchowych dóbr i budowaniu wspólnoty Kościoła”. (Kard. Henryk Gulbinowicz: jw.)

Polskie wydanie „L’Osservatore” Romano uświadamia nam Polakom, że należymy do wielkiej wspólnoty Kościoła, że wnosimy ciągle swój wkład w dzieje chrześcijaństwa” (Abp Henryk Muszyński, „Dar dla Kościoła w Polsce” w L`Osservatore Romano nr 4/2005, s 40n. )

Czasopismo to ukazało się w Polsce w czasach niezwykle trudnych dla Kościoła w Polsce opanowanej przez reżym komunistyczny, gdy szalała wroga Kościołowi propaganda ateistyczna. Cenzura manipulowała wiadomościami z życia Kościoła, zwłaszcza dotyczącymi Stolicy Apostolskiej, ważnych wydarzeń, wypowiedzi papieskich, dokumentów Kościoła, w tym Soboru Watykańskiego II. Radio Watykańskie było zagłuszane podobnie jak inne zachodnie stacje. Wszystko, co było związane z religią znajdowało bardzo ograniczone miejsce w prasie, radiu i telewizji. Stąd znajomość Kościoła, zwłaszcza posoborowych przemian była wśród wiernych niedostateczna, a katolicy mieli dość fragmentaryczny obraz Kościoła. Nie znali dobrze jego problemów i nie rozumieli genezy niektórych aktów i decyzji Urzędu Nauczycielskiego Kościoła. Nierzadko wiadomości o najważniejszych wydarzeniach w życiu Kościoła nie docierały do wszystkich zainteresowanych lub docierały tylko w niewielkim stopniu. Do tego trzeba jeszcze dodać niskie nakłady prasy katolickiej i wydawnictw kościelnych ograniczonych do minimum. ( Por. Kard. Marian Jaworski: „Poznawać Kościół, uczyć się Kościoła” w L’Osservatore Romano nr 4/2005, s. 38.

Stąd nieocenionym dobrodziejstwem okazało się docieranie do Polski polskiej wersji ” L’Osservatore Romano”, które ukazywało pełną i pewną prawdę o Kościele, dając możność katolikom polskim lepiej poznawać Kościół i przeżywać jego powszechność z Ojcem świętym, Stolicą Apostolską i Kościołami rozsianymi po całym świecie.( Por. Kard. Marian Jaworski: jw.)

Dziś w zmienionej sytuacji politycznej i nastawieniu do Kościoła, „L’Osservatore Romano” w języku polskim umożliwia katolikom polskim:

• wsłuchiwanie się w głos Papieża –następcy Jana Pawła II,
• studiowanie dokumentów Stolicy Apostolskiej, komentarzy wybitnych teologów i publicystów katolickich,
• większe zainteresowanie sprawami Kościoła w Ojczyźnie i na świecie,
• pełniejszy udział w apostolskim posłannictwie, które jest zadaniem każdego katolika.(Por. Abp H. Muszyński j.w.)

„L`Osservatore Romano” spełnia więc bardzo ważną rolę w wymiarze formacyjnym. Służy kształtowaniu bardziej dojrzałej świadomości religijnej swoich czytelników: kapłanów, sióstr i braci zakonnych, a także wiernych świeckich włączonych w różne wspólnoty, ruchy, organizacje, stowarzyszenia katolickie i duszpasterstwa środowiskowe. Czasopismo to umożliwia stały kontakt z Papieżem, niezależnie od tego kto spełnia ten urząd w Kościele, bowiem wierzący katolik zdaje sobie sprawę z tego kim jest papież, kogo reprezentuje i w czyim imieniu przewodzi Kościołowi, naucza i prowadzi do zbawienia.

„Dokumenty papieskie warto i trzeba czytać, zapoznawać się z ich treścią – są przecież nauczycielskim głosem Następcy Świętego Piotra, interpretacją Słowa Bożego, są kolejnym ogniwem nieprzerwanego łańcucha Tradycji Kościoła… co dziś w czasach wielości poglądów i teorii, także w kręgach teologów czymś nie do przecenienia… Warto i trzeba studiować dokumentację, która jest prawdziwie aktualną próbą odpowiedzi naszego Kościoła na najbardziej palące problemy, bez których rozwiązania nie ma skutecznego duszpasterstwa… Istnieje (bowiem) niebezpieczeństwo, że współczesne nauczanie Kościoła ulegnie pokusie łatwizny… stąd zdarzają się kazania, homilie, które przypominają intrygujące eseje, zbiór ciekawych przykładów”. ( Abp Józef Michalik: „W służbie Nauczyciela wiary”, L’Osservatore Romano, nr 4/2005, s. 36 ns. )

Pismo nie lęka się rzetelnego przedstawiania prawdziwej nauki Kościoła nie unika trudnych tematów, przedstawia pełną i prawdziwą naukę Kościoła, przez co staje się przykładem rzetelnej katechezy, która może się stać źródłem uświęcenia ludzi. ( Por. Abp Józef Michalik: jw.

„Dlatego życie religijne wierzących Kościoła nie może się obejść bez regularnego wczytywania się w teksty papieskie i patrzenie jak żyje Kościół w świecie”. ( Kard. Franciszek Macharski: „Stały kontakt z Ojcem Świętym” w L’Osservatore Romano nr 4/2005, s. 39.)

Warto i trzeba postawić sobie pytanie o nasz stosunek do tego pisma, o recepcję treści w nim publikowanych, o umiejętność korzystania z niego w duszpasterstwie, zwłaszcza w kaznodziejstwie i katechezie. Trzeba je przyjmować mądrze, z wdzięcznością jako owoc wielkiego pontyfikatu Jana Pawła II. Warto znajdować czas na lekturę tego pisma pośród zalewających nas codziennie medialnych informacji – a niejednokrotnie zamierzonej dezinformacji – by nie zagubić się w różnorakich mgławicach kłamstwa i praktycznego ateizmu. ( Por. Bp Piotr Libera j.w.)

 

 

[nextpage title=””]

Wszystkie powyższe racje przemawiają za tym, aby „L’Osservatore Romano” znalazło właściwe miejsce w życiu religijnym społeczności wiernych oraz w pracy duszpasterskiej polskich kapłanów.

Powinno ono znajdować się w bibliotekach i czytelniach większych ośrodków naukowych, w księgarniach katolickich, w każdej kurii biskupiej, parafii oraz w bibliotece osobistej każdego kapłana, w domach zgromadzeń zakonnych i przynajmniej w niektórych katolickich rodzinach.

Po teksty zawarte w „L’Osservatore Romano” powinni sięgać kapłani oraz bardziej związani z Kościołem katolicy świeccy. Do tekstów zawartych w tym piśmie można zawsze z wielkim pożytkiem wracać przez powtórną ich lekturę.

W diecezjach zasadniczo tylko księża (i to właściwie z nakazu Kurii biskupich), z konieczności przyjmują przesyłane im egzemplarze, odkładają je na półkę, a nierzadko palą. Jest w tym jakaś wielka niedojrzałość, niezrozumienie, nieodpowiedzialność i pewnego rodzaju „dywersja” w Kościele.

Po pokonaniu wielu przeszkód różnej natury – o czym była mowa wyżej – mamy w Polsce dostęp do źródła autentycznych i pewnych informacji o Kościele i życiu chrześcijańskim. Brak zainteresowania tym źródłem odbija się aż nadto w świadomości religijnej i wprost analfabetyźmie religijnym znacznej części naszego społeczeństwa.

Jest rzeczą zrozumiałą, że nie wszystkim to pismo może odpowiadać ze względu na ich poziom wykształcenia, nie wielu może zechce je prenumerować, ale trzeba wszystkim dać możność dostępu do niego, zwłaszcza w środowiskach miejskich.

Wysokość nakładu polskiej edycji nie jest ograniczona i zależy od zamówień składanych przez parafie, zwyczajnie za pośrednictwem Kurii Biskupich. Niestety daje się zaobserwować niepokojący spadek zainteresowania tym pismem w Polsce. Świadczy to niewątpliwie o małej świadomości duchowieństwa i wiernych o wartości tego pisma i potrzebie korzystania z niego.
Niestety ciągle brak szerszej informacji o tym piśmie tak w katolickich programach radio – telewizyjnych (Radio Maryja, Radia diecezjalne, Telewizja Trwam), jak i w prasie katolickiej.
Dziwne, że jest w nich miejsce na inne reklamy, bardzo często pozakościelne, a nie ma w nich miejsca na przybliżenie wiernym faktu istnienia tak ważnego pisma Kościoła Katolickiego w Polsce.
Także duszpasterze nie informują wiernych o istnieniu tego miesięcznika, nie zachęcają do jego prenumeraty i jej nie umożliwiają. Jest przecież w naszych parafiach pewna grupa ludzi bardziej wykształconych i życzliwie zainteresowanych sprawami Kościoła, którym nie wystarcza namiastka wiedzy o Kościele podawanej w popularnych czasopismach religijnych, wydawanych w nakładach ogólnopolskich wydawnictw, diecezjalnych, czy – ostatnio dość popularnej prasy parafialnej.
Nie doczekamy się w Polsce elity świadomych katolików bez profesjonalnego pisma Kościoła Katolickiego jakim jest „L’Osservatore Romano” .
Wspomniane czasopisma i pisemka religijne nie są w stanie tego uczynić, dlatego tym bardziej powinny reklamować to pismo, zachęcać do jego prenumeraty oraz korzystać w swoich artykułach z tekstów zawartych w „L’Osservatore „Romano.
Wierni nie sięgną po nie, jeśli się ich nie zachęci ukazując czym jest to pismo i czym powinno być dla Kościoła w Polsce oraz jeśli nie umożliwi się im jego prenumeraty.

 

[nextpage title=”Numery okolicznościowe polskiego wydania„L’Osservatore Romano””]

Szczególnym zainteresowaniem cieszyły się numery „Okolicznościowe” poświęcone pielgrzymkom Jana Pawła II do Ojczyzny. ( I – 2 – 10 VI 1979, II – 16 – 23 VI 1983, III – 8 – 14 VI 1987, IV- 1 – 9 VI 1991, IV b -13 – 16 VIII 1991, V- 22 V 1995, VI- 31 V – 10 VI 1997, VII- 5 – 17 VI 1999) .

Tylko Pierwsza pielgrzymka (1979) nie była relacjonowana przez ” L’Osservatore Romano” ponieważ w tym roku nie było jeszcze polskiego wydania.
Następne pielgrzymki: II (1983) i III (1987) zamieszczone były w gazetowych jeszcze wydaniach pisma.
Niezależnie od tego, z okazji Drugiej Podróży Apostolskiej Jana Pawła II do Polski, redakcja pisma, dzięki staraniom Konferencji Episkopatu Polski i poparciu Sekretariatu Stanu Stolicy Apostolskiej, wydała kolorowy, 84- stronicowy numer specjalny formatu: 28 x 38 cm.
Również Trzecia Podróż Jana Pawła II do Polski miała dodatkowy, kolorowy, 100- stronicowy numer specjalny.
Numer specjalny Czwartej pielgrzymki ukazał się już w nowym formacie pisma (A4), zawierającym 132 strony (wraz z okładkami)choć relacje z tej pielgrzymki były również zamieszczone w numerach 5 (132) 1991 i 6 (133) 1991 wydania zwyczajnego.
W roku 1991 (13 – 16 sierpnia), miał miejsce jeszcze drugi przyjazd Jana Pawła II do Polski (Kraków – Wadowice – Częstochowa), z okazji VI Światowego Dnia Młodzieży w Częstochowie 14 – 15 sierpnia 1991 r. Również ta pielgrzymka (V z kolei) została udokumentowana w numerze 8/1991 wydania zwyczajnego, jak i w kolorowym, 50- stronicowym wydaniu specjalnym tego numeru (A4).
Szósta (1995) – jednodniowa pielgrzymka do Skoczowa, Bielsko – Białej i Żywca, nie miała numeru „specjalnego”, ale relacje i teksty przemówień zamieszczono w numerze 7(175) 1995 na stronach 21 – 34.
Siódma Podróż Apostolska Jana Pawła II do Polski w dniach od 5 do 17 czerwca 1999 r. nie miała osobnego numeru specjalnego, ale cały numer zwyczajny 8 (215) 1999 zawierający 134 strony (z okładkami)został poświęcony temu wydarzeniu.

W obecnej sytuacji, gdy Kościół w Polsce ma możliwość wydawania swoich książek, czasopism, albumów, prasy, nie ma konieczności wydawania numerów specjalnych poświęconych ważnym wydarzeniom życia religijnego w Polsce. Wychodzi bowiem wiele publikacji upamiętniających te wydarzenia. Dlatego i Podróż Benedykta XVI do Polski 25 – 28 maja 2006 r. została omówiona z podaniem wszystkich przemówień papieskich w numerze podwójnym 6 – 7 (284) 2006 zwyczajnego wydania polskiego oraz kolorowymi zdjęciami na czterech stronach okładki i czterostronicowej wkładce wewnątrz numeru.

 

[nextpage title=”Wartości pragmatyczne tekstów „L’Osservatore Romano””]

„L’Osservatore Romano” zawiera bogaty materiał teologiczno-historiograficzny. Jak już zaznaczono, polskie wydanie dołączyło do sześciu obcojęzycznych wydań tygodniowych ale jako miesięcznik, wydawany od roku 1980 w formie gazetowej, zaś od 1991 w formie magazynu wydawniczego.

Czasopismo to można oceniać w różnych kategoriach. Jest ono bowiem:

• Źródłem informacji o wydanych dokumentach kościelnych (papieża, kurii rzymskiej).
• Półurzędowym organem Stolicy Apostolskiej, umożliwiającym dostęp do wydanych przez papieża dokumentów ( encykliki, bulle, orędzia, listy apostolskie itp. jak również dokumentów wydawanych przez różne kongregacje kurii rzymskiej.
• Omawia tematy związane z oficjalnym nauczaniem Kościoła Katolickiego.
• Informuje o działalności papieża, kongregacji rzymskich oraz innych instytucji kościelnych.
• Przekazuje historyczne wydarzenia z życia Kościoła powszechnego i Kościołów lokalnych jak pielgrzymki i wizyty papieskie, nabożeństwa sprawowane przez papieża, czy z jego udziałem, audiencje i spotkania urzędowe.
• Udostępnia teksty homilii papieskich, jego przemówień do osób i grup pielgrzymkowych przy różnych okazjach i urzędowych spotkaniach.
• Ukazuje sylwetki nowych błogosławionych i świętych oraz zmarłych bardziej znanych osobistości Kościoła, zwłaszcza kardynałów i biskupów.
• Zawiera fotograficzną dokumentację niektórych ważniejszych osób i wydarzeń kościelnych, czy dzieł sztuki sakralnej, zwłaszcza na kolorowych okładkach.
• Jest wydawane w formacie magazynu wydawniczego, przejrzystym graficznie, ułatwiającym lekturę oraz jego przechowywanie, drukowane na papierze lepszego gatunku (zwłaszcza od roku 1993) z kolorowymi okładkami, a niekiedy i okolicznościowymi wkładkami.
• Orientuje – zwłaszcza czytelnika polskiego – o sytuacji Kościoła w Polsce, przekazując dokumenty papieskie oraz rozporządzenia Stolicy Apostolskiej skierowane do katolików polskich oraz ważniejsze dokumenty i rozporządzenia Konferencji Episkopatu Polski, informuje o programach duszpasterskich oraz wydarzeniach z życia Kościoła w Polsce.

Oprócz wyżej wymienionych wartości polskiego wydania miesięcznika „L’Osservatore Romano” na szczególną uwagę zasługuje wzgląd praktycznego wykorzystywania tekstów czasopisma w pracy duszpasterskiej kapłanów oraz katolików świeckich interesujących się sprawami wiary i Kościoła.

 

 

[nextpage title=”Dystrybucja polskiego wydania„L’Osservatore Romano””]

„L`Osservatore Romano” drukuje Drukarnia Watykańska. Początkowo cały nakład pisma był wysyłany koleją do klasztoru o. Franciszkanów w Niepokalanowie, skąd każda diecezja odbierała swoją część stosownie do zamówień otrzymanych z parafii. Od roku 1984 transportem do Polski, a następnie do poszczególnych diecezji zajmują się Księża Pallotyni w Ząbkach k/Warszawy – Sekretariat Misyjny.
Egzemplarze„L`Osservatore Romano” docierają także do ośrodków polonijnych na całym świecie.

 

[nextpage title=”Zakończenie.”]

L`Osservatore Romano” jest autentycznym źródłem pełnej wiedzy o Kościele Katolickim, Stolicy Apostolskiej, nauczania papieskiego, informacji o życiu Kościoła, jego działalności religijno – społecznej oraz problemach związanych z wypełnianiem misji zleconej przez Chrystusa Pana względem współczesnego świata.

Zadania te czasopismo realizuje zamieszczając na swoich stronach nauczanie papieskie w szerokim tego słowa znaczeniu. Dlatego w tym czasopiśmie znajdują się:
br>• Dokumenty papieskie, a więc konstytucje apostolskie, orędzia, listy i adhortacje.
• Przemówienia wygłaszane z okazji różnych uroczystości, spotkań, audiencji oraz niedzielnej południowej Modlitwy z Kościołem ( „Anioł Pański z Papieżem”.
• Homilie głoszone przez papieża podczas Mszy Św. i innych szczególnych nabożeństw.
• Dokumenty Kongregacji Rzymskich wydawane w sprawach wiary, obyczajów, liturgii, prawa kościelnego, administracji kościelnej itp.
• Kronika działalności Papieża, Stolicy Apostolskiej oraz ważniejszych wydarzeń z życia Kościoła ( w tym akty beatyfikacji i kanonizacji, nominacje i decyzje Papieża, a także nekrologi niektórych wyższych hierarchów Kościoła.
• Noty biograficzne nowych świętych i błogosławionych.

Szczególną wartość edukacyjno – informatyczną ma „L`Osservatore Romano” dla Kościoła w Polsce. Pośród wielu bowiem czasopism religijnych ukazujących się w Polsce, czasopismo to jest w pełni tego słowa znaczeniu urzędowym pismem Kościoła Katolickiego, które może być źródłem pełnych informacji o życiu Kościoła Powszechnego i Kościoła w Polsce.

Na dokumenty „L`Osservatore Romano” mogą powoływać się autorzy prac naukowych, wypowiedzi papieskie mogą być (i są) interpretowane w nauczaniu wiernych, w katechezie oraz popularnych artykułach religijnych czasopism i w prasie katolickiej.

„L`Osservatore Romano” dopełnia transmisje przemówień papieskich przekazywanych przez Radio Watykańskie. Nieoceniona jest bowiem wartość tekstu drukowanego, które można powtórnie czytać, studiować i umożliwiać korzystanie z nich innym ludziom zainteresowanym nauczaniem Kościoła.

Wielką wartość historyczną dla polskiego czytelnika przedstawiają zdjęcia rożnych uroczystości watykańskich, spotkań papieskich, jak również zdjęcia – portrety osób wyniesionych na ołtarze, czy zmarłych osobistości kościelnych. Ze szczególnym zainteresowaniem można oglądać kolorowe zdjęcia okładek czasopisma, zwłaszcza jeśli chodzi o prezentację słynnych dzieł sztuki malarstwa, czy rzeźby znanych artystów. Filateliści znajdą w każdym roczniku prezentację znaczków pocztowych wydanych w danym roku przez Pocztę Watykańską.

Teksty „L`Osservatore Romano” dają lepiej poznać Kościół i jego nauczanie, problemy współczesnego świata, zagrożenia wiary i moralności chrześcijańskiej, zachęcają do zastanowienia oraz podejmowania autentycznej pracy apostolskiej dla umocnienia wiary, pożytku Kościoła, uświęcenia siebie i świata oraz wiecznego zbawienia.

Wobec tych oraz innych wartości intelektualnych i duszpasterskich „L`Osservatore Romano” nie można przechodzić obojętnie.
Należy zadbać, aby czasopismo to znalazło właściwe miejsce w pracy duszpasterskiej kapłanów oraz było zauważane przez wiernych, zwłaszcza bardziej zainteresowanych pogłębieniem swojej wiary i działalnością Kościoła.
Dlatego potrzebne jest większe zainteresowanie tym pismem tak kapłanów, jak świeckich, zwłaszcza zorganizowanych w grupach apostolskich.
Na okresowych spotkaniach z nimi trzeba sięgać po teksty „L`Osservatore Romano”, wspólnie je odczytywać i nad nimi dyskutować wyprowadzając konkretne wnioski odnośnie pracy duchowej nad sobą i dla Kościoła lokalnego: – parafii – diecezji, Kościoła w Polsce i na świecie.

Niektóre teksty lub ich fragmenty, zwłaszcza przemówień papieskich, czy innych dokumentów Kościoła powinny być udostępniane wiernym w urzędowych pismach diecezjalnych czy w lokalnych czasopismach wydawanych w parafii.

Egzemplarze „L`Osservatore Romano” powinny być dostępne dla wiernych w bibliotekach i czytelniach parafialnych, w bibliotekach duszpasterstwa szpitalnego, a także w bibliotekach szkół, zwłaszcza ponadpodstawowych oraz innych ośrodkach naukowych – niekoniecznie kościelnych.
Trzeba umożliwiać wiernym prenumeratę pisma oraz kupno w kioskach parafialnych.

Zamówienia należy kierować do kurii biskupich lub pod adresem: Księża Pallotyni, ul Wilcza 8, 05 091 Ząbki k. Warszawy, tel. 022/781-73-89.

Abonament rocznej prenumeraty pisma może być też pożytecznym i miłym podarunkiem z różnych okazji ofiarowany bliskim lub znajomym.

Duszpasterz powinien uczyć siebie i wiernych korzystania z tekstów „L`Osservatore Romano” . Nie chodzi koniecznie o przeczytanie wszystkich tekstów, nie wszystkie bowiem mogą wszystkich w równej mierze interesować. Ale chodzi o to, by zorientować się w głównej tematyce danego numeru lub artykułu, przeglądnąć wszystkie teksty przynajmniej w ich tytułach zwracając szczególną uwagę na przemówienia papieskie, zwłaszcza podczas audiencji generalnych, podkreślać godne zapamiętania passusy. Warto też przeglądnąć Kronikę działalności Papieża, Stolicy Apostolskiej i ważniejszych wydarzeń z życia Kościoła.

Dobrze jest lekturę„L`Osservatore Romano” rozpoczynać od przeglądnięcia spisu treści danego numeru aby zorientować się z jego tematyką ogólną i szczegółową.
Ostatni (12) numer zawiera szczegółowy spis treści całego rocznika. Bardzo przydatną i pożyteczną rzeczą byłoby kserowanie tychże rocznych spisów i tworzenie osobnego katalogu, który może być bardzo pomocny w wyszukiwaniu i opracowywaniu tematów prac naukowych, kazań, katechez, konferencji, wystąpień duszpasterskich a także rozmyślań ascetycznych dla wiernych chcących poszerzyć swoją wiedzę religijną, udoskonalić swoje życie duchowe i przydatność dla Kościoła w apostolstwie świeckim. Większe ośrodki naukowe mogłyby postarać się o sporządzenie indeksu tematów poruszanych w poszczególnych rocznikach na podstawie tychże rocznych spisów treści.

„L`Osservatore Romano” należy traktować jak urzędowe pismo Kościoła, które powinno znaleźć odpowiednie miejsce w kancelarii lub archiwum dokumentów parafialnych.
Niezależnie od tego każdy kapłan, nie tylko proboszcz, powinien mieć własny egzemplarz tego pisma, aby nim swobodnie dysponować i z niego korzystać, zakreślając interesujące fragmenty tekstów, zamieszczając swoje uwagi czy adnotacje z osobistych przemyśleń.
Stare zaś egzemplarze roczników czasopisma nie mogą być niszczone, ale jako dokumenty kościelne przechowywane w odpowiednich archiwach diecezjalnych, seminaryjnych, czy oddawane do różnych bibliotek. Troska o przechowywanie tych dokumentów świadczy niewątpliwie o ich wartości, odpowiedzialności za nie, gorliwości duszpasterskiej oraz świadomości religijnej prenumeratorów.

„L`Osservatore Romano” jest szczególnym darem nie tylko Papieża Jana Pawła II dla swoich rodaków, ale i darem Stolicy Apostolskiej dla Kościoła w Polsce. Koszty związane z wydawaniem tego pisma, jego przesyłką i dystrybucją są niepomiernie większe niż cena jednego egzemplarza w Polsce (3.00 zł.). O wiele bowiem mniejszej wartości merytorycznej i dokumentalnej pisma religijne obecnie wydawane w Polsce są droższe niż egzemplarz „L`Osservatore Romano”.

„L’Osservatore Romano” to wielki zbiór dokumentów i wydarzeń z życia Kościoła Katolickiego. Relacje z podróży apostolskich Jana Pawła II, zawierają olbrzymi materiał katechez, przemówień i homilii. Tematykę poruszaną przez Papieża z okazji tych wizyt można poznać po przeglądnięciu wszystkich numerów czasopisma dostępnych w większych bibliotekach i zbiorach diecezjalnych, parafialnych, zakonnych, czy osobistych bibliotekach niektórych osób doceniających wartość historyczno – archiwalną tego pisma.

Wszystko co zostało powiedziane w niniejszym opracowaniu o wartości polskiego wydania „L`Osservatore Romano” powinno zachęcić duszpasterzy, a przez nich społeczeństwo polskie do jak najpełniejszego korzystania z tej formy poznawania Kościoła i jego nauki, umacniania się w wierze i wierności kapłańskiemu oraz chrześcijańskiemu powołaniu.

Polecane artykuły: